Nadat Google gisteren al aangaf dat het neppe nieuwssites zou gaan verbieden gebruik te maken van hun advertentienetwerk heeft Facebook daar achteraan ook aangekondigd dat ze harder zullen optreden tegen dat soort websites. Die mogen dan ook geen gebruik meer maken van de Facebook Audience Network advertenties en zo wordt een belangrijke bron van inkomsten voor die sites afgesneden. Goed initiatief, maar niet heel verrassend nadat Facebook al flink er van langs heeft gekregen in de nasleep van de Amerikaanse verkiezingen.
Hoe hard Mark Zuckerberg het ook ontkent, Facebook zou een rol hebben gespeeld in de informatie die Amerikaanse kiezers tot zich hebben genomen, simpelweg omdat nieuwsberichten die geen enkele basis in de feiten hadden een hele hoge kijkdichtheid bereikten, waarna de correcties met de echte feiten door bijna niemand gezien werden. Nep-nieuws is heel gevaarlijk, zeker als – zo blijkt nu – een groot gedeelte van de mensen alleen maar op Facebook kijkt om te zien wat er nog gaande is in de wereld en gewoon kijken wat er trending is of langskomt in hun tijdlijn.
Hetzelfde geldt trouwens voor Google News, want ook daar kwamen recent koppen naar boven drijven die gewoon verzonnen waren en we weten allemaal hoe vaak er gegoogeld wordt voor een second opinion als we het ‘antwoord’ op onze vraag hebben. Het grote probleem zit ‘m er in dat gebruikers, zeker op Facebook, gewoon klikken op een interessante kop. Als er niemand aan de achterkant zit die checkt of het wel klopt en onwaarheden de kop indrukt gaat het al snel mis. Voor de goede orde: vrijheid van meningsuiting betekent niet dat iedereen maar van alles kan verzinnen en de wereld laten rondgaan omdat het lekker bekt. De andere kant van het verhaal is dat Facebook helemaal niet de hoeder van de waarheid wil zijn, maar het liever aan de gebruikers overlaat om te voorkomen dat Facebook straks beschuldigd wordt van het sturen van het nieuws. Damned if you do, damned if you don’t.
De conversatie over welk nieuws je nog kunt vertrouwen blijft een hele lastige. Veel mensen zitten inmiddels al gewoon in het kamp ‘ik vertrouw geen enkel nieuws meer’ en als je ziet hoe vaak de algoritmes van de verschillende partijen die zorgen dat we online zien wat er gebeurt het mishebben de laatste tijd kun je het ze nog nauwelijks kwalijk nemen ook. De consequentie daarvan is echter wel dat we de kans lopen om in een post-feitelijke maatschappij komen te leven, waar het helemaal niet meer uitmaakt of iets waar is of niet. Waar je ook in gelooft, dat moet een toekomst zijn die je niet wilt, dus laten we hopen dat de search- en share-giganten dit wel binnenkort gaan oplossen. In elk geval voor de verkiezingen in Nederland beginnen.
[Afbeelding © kentoh – Fotolia]
