Je hoort het liever niet vanuit de achterbank komen: “ik voel me niet zo lekker.” Die woorden zetten iedereen (ouders vooral) in een auto op scherp, want het betekent dat er heel snel ergens gestopt moet worden om te zorgen dat de misselijkheid zich niet (letterlijk) over de hele auto verspreidt. Wagenziekte is een probleem dat vooral voorkomt bij kinderen en tieners, maar dat de laatste paar jaar steeds meer versterkt wordt doordat er zoveel entertainment-opties zijn voor achterin de auto.
Even een film kijken of lekker gamen op een smart device of game-apparaat draagt extra bij aan wagenziekte. De reden is dat het evenwichtsorgaan een beweging waarneemt, maar de ogen van de passagier melden dat er van beweging geen sprake is. Dat spreekt elkaar tegen en dan zegt ons brein “we zijn vergiftigd, anders kan dit niet”. Het lichaam gaat dan proberen de gifstoffen te lozen, waardoor je gaat zweten, gapen en als dat allemaal niet werkt uiteindelijk overgeven. Dat is een natuurlijk beveiligingssysteem en daar is weinig aan te doen, behalve het verlichten van de symptomen. Dat zeggen onderzoekers van TNO die met Ford aan de slag zijn gegaan om wagenziekte te doorgronden en zo mogelijk te verminderen.
Tijdens de eerste tests van TNO bleek dat (volwassen) vrijwilligers gemiddeld al na tien minuten misselijk begonnen te worden terwijl ze naar een scherm keken. Wanneer de schermen echter hoger werden bevestigd en de weg aan beide kanten zichtbaar was, voelden vrijwilligers zich minder snel misselijk. In volgende experimenten worden alternatieve manieren onderzocht waarmee het traject zichtbaar wordt in het interieur, zodat passagiers die niets kunnen zien, kunnen worden gewaarschuwd voor bochtige wegen of hoge bruggen. Dingen als een heads-up display kunnen daarbij helpen, want zo krijg je als passagier gevoel voor de beweging die je (soms alleen onderbewust) voelt maar niet ziet.
Een vergelijkbaar initiatief speelt bij meerdere automakers, zoals Citroën met de anti-wagenziek-bril die je doormiddel van vloeistoffen de beweging van de auto laat voelen. Ford wil echter graag dat je de oplossing in de auto zelf hebt zitten, zodat je als passagier altijd verzekerd bent van een gevoel voor de beweging van de auto. Dat wordt in de toekomst ook steeds belangrijker: in een zelfrijdende auto is immers iedereen passagier. Het zou best wel eens kunnen dat een heel aantal mensen vatbaar zijn voor wagenziekte maar het nooit geweten hebben omdat ze in 99,9 procent van de gevallen zelf achter het stuur zitten. Dat kan ook verklaren waarom ze niet altijd doorhebben dat hun rijstijl een forse bijdrage kan hebben aan wagenziekte. Zoals Professor Dr. Jelte Bos van TNO zegt: “Bij veel bestuurders die denken dat hun kind problemen met wagenziekte heeft, kan de oorzaak simpelweg zijn dat het kind problemen heeft met hun rijstijl.” Dat gezegd hebbende zijn er volgens de professor wel een aantal dingen die je kunt doen om het risico op wagenziekte te minimaliseren.
Een extra tip die de professor niet meldt, maar wel teruggrijpt naar de reden dat het steeds meer voorkomt is natuurlijk om niet de hele tijd naar een scherm te staren. Kijk in elk geval elke paar minuten even op en rond zodat je weet dat je aan het rijden bent. En neem toch even een zakje mee, gewoon voor de zekerheid.
[Afbeeldingen © Ford]
