Veel overheden en bedrijven hebben mobiliteitsdoelstellingen die ze moeten halen voor 2030 of 2040. Maar daar moeten ze dus nu al mee bezig zijn. Dat gebeurt ook. Er zijn genoeg mobiliteitsvraagstukken waar al fantastische oplossingen voor zijn. Paul Bevers, Teamleider Innovatie en Ontwikkeling (I&O) van SmartwayZ.NL geeft voorbeelden. “We zijn al heel lang bezig met smart mobility, dat is niet iets van vandaag of gisteren.”
SmartwayZ.NL is hét innovatieve mobiliteitsprogramma in Zuid-Nederland. Ruim 200 partners werken binnen het programma samen, waaronder het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de provincies Noord-Brabant en Limburg en mobiliteitsinitiatieven zoals Mobility Lab en MobilitymoveZ.NL die beide onderdeel zijn van het team Innovatie en Ontwikkeling. De doelstelling is om samen het slimste mobiliteitssysteem van Nederland te realiseren.
“Wat mensen smart mobility noemen, verschilt per persoon. Een voorbeeld zijn de voertuig-ondersteuningssystemen die nu al in auto’s zitten. Deze systemen zorgen er onder meer voor dat de auto automatisch remt wanneer de voorligger door een onverwachte gebeurtenis moet remmen. Tien jaar geleden waren we, nog voor SmartwayZ starttein principe ook al met smart mobility bezig, bijvoorbeeld toen de gemeente Breda een oplossing zocht voor het verkeer dat van de snelweg de stad in kwam. Dat verkeer moest worden geïnformeerd om toch via een andere kant de stad in te komen als een andere toegangsroute te druk werd. De verkeerslichten op deze alternatieve route werden dan aangepast op maat van deze extra stroom verkeer.”
Het informeren ging tot voor kort veelal nog met dynamische borden (panelen) langs de weg, maar steeds vaker is de informatie juist binnen de auto of via de smartphone te vinden. “We zijn daar druk mee bezig, want uiteindelijk willen we mensen zo snel mogelijk juiste informatie geven over wanneer, met welk vervoermiddel en via welke route mensen het beste kunnen reizen. Wat wij nu heel gewoon vinden, zoals informatie rond wegwerkzaamheden op je mobiel ontvangen, dat begon vaak vanuit een initiatief van overheden in samenwerking met de markt. Zij leveren de noodzakelijke data hiervoor aan. We zijn voortdurend bezig met de vraag hoe we mensen beter kunnen informeren, geleiden en sturen want dit heeft veel voordelen. Voor het gemak en de veiligheid van de mensen zelf, voor de CO2-uitstoot en om bijvoorbeeld geld te besparen.”
Een ander voorbeeld van smart mobility is technologie om al in een vroeg stadium schade of oneffenheden in het wegdek te detecteren. “Je kunt een gat in het wegdek sneller opsporen met behulp van technologie in de voertuigen zelf, zoals sensoren. Wegbeheerders kunnen dan veel accurater de status en kwaliteit van het wegdek monitoren, en meteen onderhoudswerken uitvoeren wanneer dat nodig is. Een vergelijkbare technologie wordt nu ook al toegepast om te detecteren of voertuigen slippen. Je weet dan al in een vroeg stadium of een bepaald stuk weg gevaarlijk is, nog voordat er ongevallen gebeuren. De nodige maatregelen kunnen dan veel sneller (en vaak goedkoper) worden uitgevoerd. En het maakt de situatie op de weg natuurlijk een stuk veiliger!”
Om zulke projecten te kunnen realiseren, werken binnen SmartwayZ.NL overheden samen met andere overheden, maar ook met private bedrijven. SmartwayZ.NL geeft via het startup-programma Mobility Lab ook startende ondernemingen met innovatieve mobiliteitsoplossingen kansen. “We gaan de samenwerking aan als de bedrijven een geschikte mobiliteitsoplossing bieden. We brengen de startups dan in contact met launching customers, die hen vervolgens een testomgeving kunnen aanbieden en verder kunnen adviseren. Ook in het project MobilitymoveZ.NL zorgen we ervoor dat bedrijven met kansrijke oplossingen kunnen testen in een echte omgeving, met échte gebruikers. Wij stellen verkeersdata, tijd en geld voor hen beschikbaar.”
Vaak zitten oplossingen ook in een heel andere hoek dan waar we traditioneel aan zouden denken. “Vorig jaar met kerstmis was het natuurlijk niet de bedoeling dat vanwege Covid-19 iedereen massaal naar het bos ging, want dan zou het daar in verband te druk zijn. Bosbeheerders wilden daarom informatie geven aan bezoekers over hoe druk het was in de omgeving van het bos, zodat wandelaars nog op tijd konden besluiten om niet (of elders) te gaan. Met behulp van een app als onderdeel van het project Slim Sturen hebben we samen met serviceproviders bezoekers geïnformeerd over de drukte in en rond vaakbezochte wandelgebieden. De mensen moeten natuurlijk eerst wel weten dat die app bestaat. Communicatie is daarom een heel belangrijk onderdeel van deze innovaties, en zeker wanneer het op korte termijn is. Dan moet je snel keuzes maken en goed sparren met je samenwerkingspartners.”
Paul kan enorm veel voorbeelden noemen van hoe SmartwayZ.NL mobiliteit verbetert: van het ontwikkelen van slimme stoplichten om verkeersinfarcten te voorkomen en ervoor te zorgen dat nood- en hulpdiensten snel en veilig kunnen doorrijden, tot de elektrificatie van bestelvoertuigen die zodra ze in de binnenstad komen kunnen overschakelen van diesel naar elektrisch rijden. “Deze projecten hebben veel voordelen, zoals het verbeteren van de bereikbaarheid, het voorkomen van ongevallen, een betere luchtkwaliteit, geld besparen en de algemene leefbaarheid verbeteren. We doen dat niet alleen voor onszelf als overheid of voor de partners waarmee we werken, maar vooral voor de weggebruikers, logistieke sector, hulpdiensten, omwonenden en eigenlijk iedereen. Maar ook om mogelijk te maken dat er woningen gebouwd kunnen worden die bereikbaar zijn of uberhaupt gebouwd mogen worden omdat bijvoorbeeld de CO2 gereduceerd moet worden.”
