Na een heleboel boetes en veel met de handen in het haar zitten, heeft het Europese Parlement twee nieuwe wetten aangenomen die de macht van Meta (Facebook) en Google moet beperken en de bescherming van burgers moet vergroten. Maar wat ga jij daar concreet van merken? Meer dan je zou verwachten.
Het gaat om twee wetten: enerzijds de Digital Services Act, anderzijds de Digital Markets Act. Ze zijn er compleet op gericht om de grote social media- en techbedrijven wat minder machtig te maken, want inmiddels is zijn veel grote gedeeltes van het internet compleet ‘van’ bedrijven zoals Meta (dat de eigenaar is van Facebook, WhatsApp en Instagram) en Google. Om ze te beperken, maar vooral om jouw ervaring prettiger en beter beschermd te maken, zijn de twee wetten aangenomen.
De Digital Services Act lijkt een klein beetje op de GDPR, bij ons bekend als de AVG (Algemene Verordering Gegevensbescherming). Het gaat voornamelijk om de cookies die websites gebruiken om je internetgedrag in de gaten te houden. Je hoeft hiermee niet in te stemmen, want sites zijn verplicht om een cookiemelding op hun site te zetten waarin je kunt kiezen waarmee je akkoord gaat. Volgens de nieuwe Digital Services Act moeten die cookiemeldingen veel duidelijker zijn, want nu zijn ze te ingewikkeld. Kortom, er worden regels gemaakt om die cookiemelding wat meer homogeen te maken.
Zijn er advertenties te vinden op een site, dan moet hierbij worden vermeld wie de aanbieder van de advertentie is, waarom ze worden getoond en moet er een optie komen voor gebruikers om geen gepersonaliseerde advertenties meer te krijgen.
Daarnaast mogen internetbedrijven de politie inschakelen voor expertise over bijvoorbeeld illegale berichten, dus de Digital Services Act is er niet alleen maar om het bedrijven moeilijker te maken om zaken te doen. Wel moet er harder worden opgetreden tegen haatberichten en illegale handel. Dat laatste is bijvoorbeeld een grote overwinning voor de illegale handel in puppies. Illegale berichten moeten sowieso worden verwijderd, waarbij wel de vrijheid van meningsuiting moet blijven bestaan. Dit betekent dat haatberichten dus meteen worden verwijderd, maar je hiervan wel melding kunt maken als je het er niet mee eens bent.
Internetbedrijven moeten met de billen bloot. Ze hoeven als het goed is niet helemaal prijs te geven hoe hun algoritmes werken, maar ze moeten wel uitleggen hoe de algoritmes de nieuwsfeed beïnvloeden. Ook moeten ze aangeven dat ze algoritmes gebruiken.
De Digital Markets Act heeft alles te maken met concurrentie onder bedrijven en controle onder burgers. Zo moet je binnenkort alle apps van je telefoon kunnen halen, tenzij dat zorgt dat je toestel niet meer werkt. Veel mensen merken dat vooral bij Android, dat er veel apps van merken zelf zijn die zijn voorgeïnstalleerd en je komt er maar niet vanaf. Dat moet binnenkort dus anders worden, waardoor je je telefoon wat beter kunt leegvegen en je sneller de apps vindt die je ook daadwerkelijk gebruikt.
Een andere grote regel lijkt een beetje op wat Meta al van plan was. Het wil namelijk dat WhatsApp, Facebook Messenger en Instagram DM’s allemaal met elkaar kunnen werken. Dus zelfs als je geen Instagram hebt, dan kun je via WhatsApp toch berichten uitwisselen met iemand op Instagram. Europa wil dat echter uitbreiden over de concurrentie heen. Zo moet je bijvoorbeeld naar Telegram een bericht kunnen sturen via WhatsApp.
Er is ook extra bescherming voor kinderen, want zij mogen geen gepersonaliseerde advertenties meer voorgeschoteld krijgen. Van minderjarigen mogen persoonlijke gegevens helemaal nooit commercieel worden ingezet. Ook mag Meta alleen je gegevens verzamelen op meerdere platforms nadat je hier toestemming voor hebt gegeven, al geldt dat laatste ook voor volwassenen.
Verder mag je niet meer worden opgejut als je iets wil gaan kopen. Bedrijven die doen alsof er nog maar een x aantal kamers over zijn, mogen dat niet meer doen, omdat het misleiding is. Ook mag Booking.com het niet meer moeilijker maken voor het ene bedrijf om zaken te doen op het platform, vergeleken met het andere bedrijf. Iedereen moet gelijke kansen hebben om iets te verkopen en daarin moeten bedrijven niet worden tegengewerkt. In het verlengde daarvan mogen bedrijven ook hun eigen diensten niet voorrang geven, iets wat Apple veelvuldig heeft gedaan met zijn App Store.
Als bedrijven overnames willen doen, dan moeten zij dit eerst aangeven bij de EU. Houden bedrijven zich niet aan de regels uit de twee Acts, dan krijgen zij een boete van 4 tot 20 procent van hun jaaromzet (!). Niet gewoon de omzet in een bepaald land, maar hun algemene, wereldwijde jaaromzet. Er kunnen nog details aan de wetten veranderen: hoewel de twee Acts inmiddels zijn goedgekeurd, moet er met de Raad van de Europese Unie nog worden gekeken hoe de precieze teksten zullen luiden.
