In Nederland hoor je er niet heel veel van, maar in de rest van de wereld is er voortdurend nieuws over synthetisch DNA. Zo zijn er gigantische biowetenschappelijke bedrijven zoals Twist Bioscience, Eurofins Genomics en GenScript. Er gaat heel veel geld in deze industrie om, omdat er ook heel veel toepassingen mee zijn. Maar wat is het en waarvoor wordt het dan ingezet?
DNA is een van de weinige, natuurlijke stoffen die informatie kan opslaan (de andere is RNA). We weten hoe belangrijk DNA is, want we hebben het zelf ook. Ons DNA draagt ons erfelijk materiaal. Geen wonder dat wetenschappers DNA enorm interessant vinden en proberen om een soort kunstmatige kopieën te maken. Er wordt zelfs gestreefd naar het compleet namaken van het genoom: hierin staat alle informatie die benodigd is om een organisme op te bouwen. Het genoom is het volledige pakket aan genetische instructies van een organisme.
Synthetisch is door de mens gemaakt, terwijl natuurlijk DNA door moeder natuur is gemaakt. Nep versus echt, al worden de grenzen tussen die twee steeds vager. Zo zijn er nu eiwitten ontwikkeld die synthetisch DNA kunnen omzetten in natuurlijk DNA. Het werkt ook de andere kant op en betekent dat genetisch materiaal kan worden gekopieerd. Dat is wat griezelig, maar op dit moment wordt het alleen nog in laboratoria gebruikt en is de wetenschap nog niet zover dat het al volop kan worden ingezet. Handig om te weten: synthetisch DNA wordt ook wel XNA genoemd.
Genoeg technische aspecten van DNA: wat kan dat synthetische spul dan? Het idee is onder andere om nieuwe medicatie mee te produceren, want het zou eventueel kunnen helpen bij het bestrijden van kanker. Maar het kan ook verdergaan: er kan ook kunstmatig leven worden gecreëerd. Het raakt een beetje aan genetische modificatie, maar het verschil is dat er geen bestaand DNA wordt aangepast, er wordt DNA gemaakt uit het niets.
Zo worden er nu bacteriën ontworpen waarbij het de bedoeling is dat ze uiteindelijk de wereld moeten helpen met de productie van schonere energie. Ook wordt er gewerkt aan DNA als een soort USB-stick: dat DNA wordt gebruikt in plaats van een datacentrum, want DNA-moleculen hebben veel minder ruimte nodig om informatie op te slaan. Het is ondanks dat er weinig nieuws over wordt gemeld trouwens zeker niet zo dat er in Nederland weinig op het gebied van synthetisch DNA gebeurt. Zo heeft DSM de schimmel Penicillium Notatum zodanig aangepast dat er een antibioitcum van kan worden gemaakt tegen bacteriële infecties.
Ook zijn wij als Nederlanders waarschijnlijk wel een interessant volkje voor wetenschappers. Waar dit kunstmatige DNA namelijk ook voor wordt gebruikt is om onderzoek te doen en oplossingen te bedenken die te maken hebben met de groei van de mens. Wij kunnen daar met onze lange lijven wel een voorbeeld in zijn. Veel Nederlanders, net als veel andere wereldburgers, zijn allang in contact geweest met synthetisch materiaal. Heel nauw contact zelfs: zo zit er bijvoorbeeld synthetisch opgebouwd mRNA in de coronavaccins van Pfizer en Moderna.
Voor de medische wereld is synthetisch DNA (en RNA) enorm belangrijk en daarmee uiteindelijk voor ons ook. Er schijnt enorm veel vraag te zijn naar synthetisch DNA en de markt zal naar verwachting alleen maar groeien. En ja, daarmee ook de toepassingen.
