In andere landen is het iets normaler om af en toe even een APK’tje te laten doen van je lijf: in Nederland moet er echt wel een goede reden zijn wil een medisch expert je in een scanapparaat schuiven. Dat is niet vreemd: het is immers geen speelgoed, het zijn dure apparaten die ook weer door andere medische verpleegkundigen moeten worden bediend. Het is allemaal heel serieus en de resultaten van deze tests kunnen grote gevolgen hebben, wat het ook weer wel heel aantrekkelijk maakt om meer met AI te doen en zo minder mensen aan het bed te hebben.
AI kan zorgen dat de scan snel wordt gelezen en dat er geld wordt bespaard. Er hoeft immers geen dure professional heel lang mee bezig te zijn omdat AI eventueel al een paar dingen kan doen. Op dit moment kost een lichaamsscan afhankelijk van waar je hem doet wel 2000 euro kosten. Dat is vrij veel geld voor een check-up, bovendien worden er vaak vraagtekens gezet bij bedrijven die alleen maar scans aanbieden. Die worden beticht van scams in plaats van scans, omdat je meer moet betalen als je meer informatie wil. Medische specialisten zijn ook vaak tegen om iedereen bij voorbaat zo’n scan te geven, omdat je altijd wel iets vindt, wat mogelijk voor meer stress zorgt dan nodig.
Toch is zo’n scan doen helemaal niet zo’n slecht idee. Zo schrijft Cnet over het bedrijf Ezra, dat een volledige bodyscan doet met hulp van kunstmatige intelligentie (die is goedgekeurd door de FDA). AI kan bijvoorbeeld helpen om beelden van het menselijk lichaam wat beter zichtbaar te maken. Vaak zit er toch wel wat ruis in scans en die kan AI er vakkundig uitfilteren. Ezra beweert dat ze met dit soort scans onder andere kunnen zorgen dat kanker al vroeg wordt gezien. Een preventieve scan dus, voor problemen waarvoor mensen soms pas na jaren een keer naar de dokter gaan. Tegelijkertijd is er ook de American College of Radiology die stelt dat er geen bewijs is dat een totale lichaamsscan kostenefficiënt is of effectief in het verlengen van de levensduur.
Maar ja, kun je dat stellen in een wereld waarin veel mensen de lichaamsscans uberhaupt niet kunnen betalen, wat mogelijk wel kan als er AI bij komt kijken? Als er iemand is met kanker die op tijd kan worden opgespoord, dan is dat toch enorme winst. Een ander bedrijf wordt ook aangehaald, Prenuvo. Dit bedrijf doet een volledige lichaams-MRI waarmee je meer dan 500 medische problemen kunt ontdekken, waaronder chronische ziekten en ziekten in de darmen. Ook hier wordt gebruikgemaakt van AI om bijvoorbeeld vet in de lever te zien of het volume van het brein. Misschien zijn het niet altijd wereldveranderende zaken, maar vroeg weten dat je lijf een zwakte heeft, betekent dat je ook al vroeg kleine veranderingen kunt aanbrengen in je levensstijl, in plaats van dat je als het al te ver is gegaan allerlei zware middelen moet gebruiken. En zelfs als dat uiteindelijk wel nodig is, dan heb je jezelf in ieder geval al wat krachtiger gemaakt door beter voor je lijf te zorgen.
Helaas zijn ook de scans met AI op dit moment nog vrij duur: het is immers ook vrij nieuwe technologie en we zien dat vaak: OLED-televisies zijn nu ook allang niet meer wat ze vijf jaar geleden kostten. Tegelijkertijd is een scan van 2000 euro een stuk goedkoper dan de prijs die kankerbehandelingen kosten en is het moeilijk om te bepalen welke positieve financiële gevolgen de vroege ontdekking van kanker heeft. Echter is het zeker in Amerika waar het zorgsysteem niet zo best is de moeite waard om dat verder te bekijken. Maar ook buiten de VS, want als AI het alleen al goedkoper kan maken, dan kunnen meer mensen er gebruik van maken en zal eerder een verbetering in de levensstijl worden bereikt en mogelijk dus ook een langer leven. Het is alleen nu (nog) niet hard te maken.
Is overdiagnose een potentieel probleem? Zeker. Zal massaal gebruik ervan zorgen dat medische professionals minder snel hun ogen hebben op de mensen die het het hardst nodig hebben? Dat hangt ervanaf hoe de ontwikkeling van AI zal zijn op dit gebied. Het moet leren en leren. AI in de medische wereld kan enorm veel positieve uitwerkingen hebben, maar tegelijkertijd zijn er zeker negatieve kanten om rekening mee te houden. In Nederland is er zelfs een verbod op full bodyscans, al overweegt de politiek dit op te heffen. Zou AI daar ook een bijdrage aan kunnen leveren? Dat kan alleen de tijd, de medische wereld, de politiek én de IT ons leren. Maar vooralsnog vooral de tijd.
