James Webb is jarig. Niet de wetenschapper (die inmiddels ook al vrij lang geleden is overleden), maar de telescoop. De gigantische ruimtetelescoop van NASA vertrok anderhalf jaar geleden met succes naar de ruimte en wist op 12 juli de eerste, adembenemende, kleurenplaatjes te schieten. Sindsdien genieten we al van veel meer plaatjes, met als klapper op de vuurpijl op zijn ruimteverjaardag weer een geweldige nieuwe plaat.
NASA toont een plaatje van Rho Ophiuchi, wat een veel gefotografeerde locatie aan de hemel is, maar dan dus vanuit diezelfde hemel, om het zo maar ongeveer te omschrijven. Indrukwekkend is een understatement. Rho Ophiuchi is de dichtstbijzijnde kraamkamer voor sterren bij onze planeet. Het is ‘slechts’ 400 lichtjaren bij ons vandaan en het is dus de locatie waar sterren worden gevormd: vrij magisch.
De afbeelding is wederom wat opgepoetst om duidelijker te maken waar we precies naar kijken. Waar sterren worden gevormd zweven bijvoorbeeld allerlei gassen en stof en dat zie je op fenomenale wijze terug op het kiekje. Zo zie je de witte nebula iets naar links, waar je een jonge ster van een paar miljoen jaar oud kunt zien. S1, zoals de ster heet, maakt alles om haar heen lichter. Daarnaast is er een rood gedeelte, wat alles te maken heeft met een protoster genaamd VLA1623. Die laat een hele zweem achter met materiaal en ook dat maakt het een nog mooier plaatje.
We zien op de afbeelding iets wat een half lichtjaar bij het onderwerp vandaan is (op 4,7tn kilometer). Wat de afbeelding zo bijzonder maakt is vooral die jonge ster. Wat jonge sterren doen is hydrogeen gas en stof aantrekken en zo groeien. Sommig materiaal wordt afgestoten, soms botst het zelfs, en dat maakt het een mooi lichtspektakel dat James Webb met al zijn innovaties vast kan leggen zoals we dat nog nooit hebben kunnen zien. De ruimtetelescoop is voorzien van allerlei spiegels, antennes en die belangrijke infraroodcamera’s.
In een statement laat NASA weten: “NASA herdenkt het eerste jaar van wetenschap en ontdekkingen van de James Webb Space Telescope, de grootste, krachtigste en meest complexe ruimtetelescoop die ooit is gebouwd. De eerste full-color beelden van Webb werden op 12 juli 2022 vrijgegeven en markeerden het begin van de wetenschappelijke missie van het observatorium. Sindsdien heeft Webb enkele van de vroegste sterrenstelsels ontdekt die ooit zijn waargenomen, de meest gedetailleerde kijk op de atmosferen van planeten buiten ons zonnestelsel gegeven en nieuwe beelden van planeten binnen ons zonnestelsel vastgelegd.”
VLA1623 is een opkomende ster. Hij is niet te zien voor Webb zelf, maar andere telescopen hebben het gezien met hun manieren om radiogolven waar te nemen. Er zijn heel veel van dit soort protosterren te zien: leer je oog goed wat er rondom VLA1623 gebeurt en je zal merken dat je het vaker ziet op Webbs beelden. Webb is nog wel even zoet met zijn missie: hij moet de allereerste sterren gaan vinden, die maar liefst 13,5 miljard jaar geleden in het heelal schenen. We hopen dus op nog veel meer mooie plaatjes, net zoals dit verjaardagsexemplaar.
