17.11.2023
Technology

James Webb spot zandwolken en waterdamp op een exoplaneet

By: Ron Smeets

BlogTechnology

Onze nog altijd relatief nieuwe ‘oog’ dat verder en gedetailleerder dan ooit in de ruimte kan kijken, de James Webb telescoop, heeft weer een bijzondere ontdekking gedaan. Althans, een aantal wetenschappers hebben met behulp van observaties van de telescoop onder andere wolken van zand en waterdamp ontdekt op een exoplaneet die op zo’n 200 lichtjaar van de aarde om een kleine zon draait.

Exoplaneet met een ijle atmosfeer

De betreffende exoplaneet, WASP-107b, is onderzocht door een team van astronomen onder leiding van de KU in Leuven. De planeet, die lijkt op onze eigen gasreus Neptunus, werd al in 2017 ontdekt, maar kon met behulp van de James Webb ruimtetelescoop nu nader bestudeerd worden. Doordat WASP-107b een ijle atmosfeer heeft, konden de astronomen de chemische samenstelling daarvan bestuderen.

Ze ontdekten onder andere dat de ijle atmosfeer van de exoplaneet zwaveldioxide bevat, een broeikasgas dat typisch is voor een planeet met en hete kern. De afwezigheid van een ander broeikasgas, methaan, bevestigd dat. Maar nog opzienbarender was de ontdekking van wolken met zand (silicium) en waterdamp. Die zandwolken kunnen zich op de exoplaneet overigens voortbewegen met snelheden van enkele kilometers per seconde.

Het team van astronomen van de KU Leuven maakten onderstaande animatie van de exoplaneet die om zijn zon draait.

Cruciale mijlpaal

“De ontdekking van zandwolken, waterdamp en zwaveldioxide in de ijle atmosfeer van deze exoplaneet door het MIRI-instrument van James Webb is een cruciale mijlpaal. Het is de eerste keer in de geschiedenis dat we de samenstelling van de wolken kunnen achterhalen”, aldus Leen Decin, professor aan de KU Leuven en een van de hoofdauteurs van het onderzoek.

De James Webb-ruimtetelescoop “brengt in een ongekend tempo een wetenschappelijke revolutie teweeg op het gebied van de bestudering van de samenstelling van exoplaneten”, aldus Decin.

Of deze ontdekking betekent dat de exoplaneet geschikt is voor het ontstaan van leven, valt nog te bezien. Daarvoor zijn ook andere bouwstoffen, zoals zuurstof en koolstof nodig. En die zijn voor zover bekend niet aanwezig op WASP-107b.

Share this post