Dilan Yesilgoz grootste privacyschender van 2023

Elk jaar kiest het Nederlandse publiek weer een persoon of (overheids)organisatie die volgens ons in dat jaar de grootste inbreuk gepleegd hebben op onze online communicatievrijheid en privacy. Gekozen kan worden uit een aantal genomineerden die volgens Bits of Freedom het meest in aanmerking komen voor die titel, inclusief de bijbehorende Big Brother Award. Waarbij Big Brother natuurlijk niet naar het bekende tv-programma verwijst, maar naar het ‘personage’ in het nog bekendere boek 1984 van George Orwell. Big Brother is daarin het systeem dat letterlijk iedereen in de gaten houdt en waar dus niemand kan genieten van vrije communicatie en privacy.

Privacyschender Nr. 1: Dilan Yesilgöz

Enfin, demissionair minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yesilgöz kreeg vandaag de Big Brother Award uit handen van Bits of Freedom. Van alle vier de genomineerden kreeg zij uiteindelijk verreweg de meeste stemmen; 42 procent. Yesilgöz was genomineerd voor het aan het lot overlaten van mensen die onterecht op een terreurlijst staan. Die mensen kunnen dus bij de grens worden aangehouden en ondervraagd en door die vermelding zelfs de toegang tot sommige landen geweigerd worden.

“Als het aan ons ligt, moet de minister zorgen voor veiliger beleid bij de politie als het gaat over het plaatsen van mensen op een terreurlijst, alsook wanneer er een signalering naar Interpol uitgaat. Daarnaast moet er een plan komen hoe mensen hier bij een onterechte registratie direct vanaf worden gehaald”, aldus Bits of Freedom.

Meta, X en Telegram ook in de ‘prijzen’

Naast de Big Brother Award, die door het publiek gekozen wordt, wordt jaarlijks door een vakjury ook expertprijs uitgereikt. Die ging dit jaar naar drie sociale netwerken: Meta, X en Telegram. Volgens de jury maken die platformen zich schuldig aan het ontnemen van een stem van onschuldige mensen in oorlogsgebied. Ook doen ze te weinig aan de moderatie van gedeelde berichten: oproepen tot geweld of zelfs genocide blijven lang beschikbaar en vrijwel onbestraft.

De jury noemt dit roekeloos gedrag van deze netwerken. Ook hebben ze er weinig vertrouwen in dat deze sociale netwerken actie zullen ondernemen om de maatschappelijk schadelijke problemen die zij veroorzaken, op te lossen.

Voorvechters digitale rechten ook ge-eerd

Om tegenwicht te bieden aan de privacyschenders en ‘Big Brothers’ zet Bits of Freedom elk jaar ook een of meerdere voorvechters van digitale rechten in de picture. Dit jaar werden vijf personen en organisaties verblijd met de Felipe Rodriquez Award:

• Robin Pocornie (voormalig student bio-informatica), voor het aankaarten van racistische anti-spieksoftware van de Vrije Universiteit;
• Wido Potters (internet service provider BIT), voor het laten zien dat je tegelijkertijd voor bedrijfsbelang én mensenrechten op kunt komen;
• Muslim Rights Watch Nederland, vanwege hun inzet voor mensen die onterecht op een terreurlijst zijn geplaatst;
• Niels Westerlaken (voormalig functionaris gegevensbescherming bij het ministerie van Buitenlandse Zaken), voor het bij het ministerie aankaarten van het discriminerende algoritme waarmee visumaanvragen worden beoordeeld;
• Expertisecentrum SPOON, voor hun inzet voor een open en controleerbare overheid en uitoefening van Woo-verzoeken (ons recht op openbaarmaking).