Het opkomende gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) heeft wereldwijd voor onrust gezorgd, onder andere vanwege de juridische onduidelijkheid rond auteursrecht. Dit artikel belicht enkele recente rechtszaken en wetsvoorstellen om inzicht te geven in de ontwikkelingen op dit gebied.
In de Verenigde Staten lopen momenteel verschillende rechtszaken op het gebied van auteursrecht en AI. Een recente zaak betreft het Amerikaanse Writers Guild die, samen met een aantal bekende schrijvers zoals John Grisham en George R.R. Martin, Open AI e.a. voor de rechter heeft gedaagd. Ze beschuldigen Open AI van auteursrechtinbreuk. Volgens hen traint ChatGPT onrechtmatig met hun werken. Ze hebben hiervoor geen toestemming gegeven. Deze zaak loopt momenteel nog.
Een vergelijkbare zaak die eerder dit jaar was begonnen in de VS betreft een groep kunstenaars, waaronder cartoonist Sarah Sandersen, tegen Stability AI e.a. Stability AI zou miljarden afbeeldingen van internet scrapen en deze gebruiken om hun AI-systeem te trainen, wat volgens de kunstenaars auteursrechtinbreuk is.
De rechter in de laatstgenoemde zaak oordeelde echter kritisch en stelde dat de eisers beter moeten onderbouwen waarom er sprake is van auteursrechtinbreuk. Een technisch/praktisch aspect is de vraag of er daadwerkelijk reproductie plaatsvindt door het AI-systeem en of de output lijkt op enige input. Deze vraag blijft onbeantwoord, omdat het auteursrecht zoals dat momenteel is vastgelegd in wetten en richtlijnen hier vooralsnog weinig tot geen handvatten voor biedt. Deze specifieke zaak lijkt momenteel in het voordeel van de AI uit te vallen.
In de EU is nog geen bekende rechtspraak op dit terrein. Wel is er worden hieronder wetsvoorstellen besproken waar net als in de VS het uitgangspunt is dat er alleen auteursrecht kan rusten op werk dat door mensen gemaakt is – waarbij puur door AI gegenereerd werk dus niet auteursrechtelijk beschermd kan worden.
Frankrijk overweegt een wetsvoorstel ter aanpassing van de intellectuele eigendomswetgeving, gericht op door AI gegenereerde werken. De nieuwe wetgeving focust sterk op bescherming van de rechthebbenden van de input. Dit soort wetten kan een voorbeeld zijn voor andere wetten, met name in de EU, nu men toe wil werken naar harmonisering van de wetgeving in de EU-staten.
Daarnaast wordt de AI Act in de EU verwacht, die in 2024 van in werking zal treden. Deze wet zal niet alleen invloed hebben op auteursrecht, maar ook op privacy en andere rechtsgebieden. De uitdaging is hoe nieuwe systemen, zoals ChatGPT, in de wetgeving worden opgenomen, gezien de snelheid waarmee technologische ontwikkelingen de juridische wereld inhalen.
We houden dit soort ontwikkelingen voor je in de gaten, zodat je op de hoogte blijft van de belangrijkste juridische aspecten van kunstmatige intelligentie.
[Fotocredits – © ana – Adobe Stock]
