Welke muziekspeler je als tiener gebruikte om onderweg muziek te luisteren zegt veel over uit welke generatie je komt: is het je smartphone, dan ben je waarschijnlijk erg jong. Heb jij nog met een discman rondgelopen, dan ben je waarschijnlijk rond de 40 jaar en ouder. Er is echter nog een oudere manier om onderweg muziek te luisteren: de Walkman. Vandaag stappen we in een tijdmachine en gaan we naar de jaren ‘80.
Je zou het niet zeggen, omdat de Walkman het ontzettend lang heeft volgehouden, maar wist je dat het apparaat al in 1979 werd geïntroduceerd? Het Japanse Sony kwam ermee en het idee was dat je er batterijen in deed, een cassettebandje en dat je dan via een 3,5 mm-audiokabel met koptelefoontje kon luisteren naar het bandje. Was het bandje uitgespeeld, dan kon je hem gewoon omdraaien en de ‘achterkant’ luisteren. Het was een ideaal middel om kinderen op de achterbank in de auto stil te krijgen (iedereen kent dat bandje van VOF de Kunst met Dikkertje Dap erop, toch?), of om zelf tijdens een wandeling van het nieuwe album van Michael Jackson te laten genieten.
Het was een vrij magisch apparaat. Dit is hoe de Walkman is ontstaan. Sony-topman Masaru Ibuka wilde op lange vluchten graag muziek luisteren en daarom ontwikkelde het bedrijf een aluminium apparaatje dat hem daarbij kon helpen. Al snel werden ze van het veel goedkopere plastic gemaakt, maar de oudste Walkmans herken je dus aan hun behuizing (en hun prijs, ze kostten wel 700 gulden, wat inmiddels met inflatiecorrectie een dikke 750 euro is). Het grappige is dat de Walkman niet alleen een revolutie betekende voor muziek luisteren, dat ineens individueel en onderweg kon: het zorgde ook voor een revolutie in de wereld van koptelefoons. Op dat moment waren die namelijk nog vrij zwaar: je gebruikte ze immers alleen als je op een vaste plek was. Nu het wat meer naar on-the-go ging, was er behoefte aan lichtere koptelefoons. Sony ontwikkelde er een die maar 45 gram woog.
Uiteindelijk zijn er veel verschillende Walkmans geweest. Eén van de bekendste varianten is de geel-grijze ‘sport’-Walkman, maar ook de felrode My First Sony-Walkman was een populair exemplaar. Kijk ook zeker naar de commercials die we in dit artikel hebben geplaatst, want het laat een geweldig tijdperk zien met catchy liedjes om de Walkman maar aan de man en aan de Walk-woman te brengen. Het is trouwens niet zo dat alleen Sony dit soort audio-apparatuur maakte: onder andere Panasonic had ook zijn eigen antwoord op de Walkman. Maar de enige echte, zoals Sony zelf ook wel in zijn reclame zegt: dat is wel de Walkman.
Muziek is door de Walkman veel persoonlijker geworden. En dat het een briljant idee bleek, die Walkman, dat is wel duidelijk. Ten eerste omdat het apparaat heel lang alleenheerser was op het gebied van ‘draagbare muziek’, maar ook omdat ze simpelweg als warme broodjes over de toonbank gingen. Sony heeft er meer dan 200 miljoen verkocht in de cassettevariant. Nog eens 200 miljoen als je de latere versies ook meerekent. En daarmee bedoelen we discmans en MP3-spelers van het merk Walkman, zelfs de WM1AM2 die in 2022 nog verscheen.
Maar goed, die tellen wat ons betreft eigenlijk niet helemaal mee: de echte Walkman is een cassettespeler die je mooi aan je jeans kon clippen. En waarop je muziek kon luisteren tot je er weer nieuwe batterijen in moest doen. Of een nieuwe cassette, als je zin had in wat anders. De laatste officiële Walkman met cassette was te koop tot 2010 (!): dat terwijl er in 1987 al discmans werden geïntroduceerd en we toen inmiddels al via MP3-spelers en iPods bij smartphones die muziek konden afspelen waren beland. Nu heeft niemand ze nog, maar dat komt ook omdat cassettebandjes niet meer worden gemaakt: die hebben niet het ‘coole’ imago dat LP’s bijvoorbeeld momenteel wel genieten. Geeft niet hoor, we stappen graag in onze tijdmachine om even bij de Walkman te kijken, maar de muziekkwaliteit waarvan we nu genieten dankzij Spotify, smartphones en in-ear, noise cancelling oordopjes, daar willen we zeker geen afscheid van nemen. Toch vragen we ons af: zouden die ook zo zijn geëvolueerd zonder de Walkman?
Wist je trouwens dat er ook een Nederlands tintje aan dit verhaal zit? Cassettebandjes zijn een Nederlandse uitvinding: Philips kwam daar in 1963 mee.
