Er wordt vaak gedacht dat elektrische eenwielers gewoon de straat op mogen, omdat ze maar één wiel hebben. Ze zouden buiten de wet vallen, maar toch worden OneWheels of andere eenwielers regelmatig in beslag genomen. Echter zijn de voertuigen niet verzekerd en dat betekent dat ze de weg niet op mogen. En dat mogen ze binnenkort ook niet: zelfs niet als elektrische stepjes dat ooit wel mogen.
Er zijn mensen met eenwielers of elektrische skateboards die zich verschuilen achter artikel 4.4 van het RVV1990, waar zou staan dat een eenwieler niet onder de voertuigen valt. Dat kan: het is inderdaad wat anders dan menig ander motorvoertuig. Bovendien heeft specifiek een eenwieler één wiel, terwijl Europese eisen van toepassing zijn op voertuigen met 2, 3 of 4 wielen. Er zijn mensen die menen dat het apparaat daardoor niet onder de WegenVerkeersWet en het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens vallen. Het is een elektrisch verplaatsingsvoorwerp. Op basis daarvan hebben al veel eenwielergebruikers hun in beslag genomen apparaat teruggekregen en boetes zijn kwijtgescholden.
Toch blijft het een probleem dat je niet verzekerd bent wanneer je met zo’n eenwieler op pad gaat: wat als je even verkeerd stapt en dat ding klapt zo tegen een auto? Of erger: wat als hij zo een jong kind aanrijdt, met of zonder jou erop. Een plicht tot verzekeren van een OneWheel schijnt er niet te zijn, maar het geeft je wel flinke problemen als je wel bij een ongeluk betrokken raakt. Tegelijkertijd zijn de apparaten nog erg nieuw: verzekeraars moeten waarschijnlijk nog bedenken wat ze ermee willen doen en wachten waarschijnlijk ook op wetgeving vanuit de overheid.
Wetgeving op het gebied van Licht Elektrische Voertuigen komt er nu, maar dat geldt niet voor dit soort apparaten zonder stuur. Een eenwieler, een elektrisch skateboard: ze vallen allemaal niet onder de aankomende wetgeving. Heeft iets geen stuur, dan mag het niet de weg op, stelt demissionair minister Mark Harbers. En, zo meent hij: dit is nu ook al het geval. In een Kamerbrief is te lezen: “Op basis van de uitkomsten van de verkenning is besloten om geen acties te ondernemen om LEVs zonder stuur een plek te geven binnen het LEV-kader. Dit betekent dat LEVs zonder stuur in Nederland niet toegelaten blijven tot de weg. Hiermee volgen we de lijn van Duitsland.”
Er wordt aangegeven dat het onder andere komt omdat er risico’s zijn die moeilijk te adresseren zijn, zoals de mogelijkheid dat de zelf-balancerende functie uitvalt, de invloed van het weer, de specifieke vaardigheden die nodig zijn van de ‘chauffeur’ en het uitblijven van een stuur dat correcties moeilijker maakt. En dat niet alleen: “Bij het elektrische skateboard en de Monowheel is bovendien sprake van een ‘blinde hoek’ in het zichtveld omdat bestuurders zijwaarts op het voertuig staan. De inschatting is dat door deze factoren de LEVs zonder stuur in zijn algemeenheid een groter verkeersveiligheidsrisico introduceert dan de 1a en 1b categorie LEVs.”
Ook twijfelt de overheid of weer een andere vormfactor op het fietspad niet verwarrend is voor andere voertuigen op het fietspad. Het erkent dat dit een typisch voertuig is voor de ‘last mile’, maar dat het waarschijnlijk niet breed gebruikt zal worden omdat het moeite kost om ze veilig te leren besturen. Een tegenvaller voor legaalrijden.nl, dat juist strijdt en met onderzoeken mee heeft gedaan voor het toelaten van eenwielers op de weg. Aan de andere kant is dit nog een besluit van een ministerie: de Tweede Kamer moet er ook nog iets van vinden. Plus, wie weet hoe een nieuwe overheid erover denkt en of er regelgeving vanuit de EU komt.
Hoewel het begrijpelijk is dat we in ons drukke, dichtbevolkte land vol verstedelijking wat meer uitdagingen hebben op het gebied van elektrische, alternatieve voertuigen, is het tegelijkertijd juist in ons land handig om die laatste mijl met zo’n apparaat af te leggen. Echter blijft de overheid er niet happig op. De wetgeving rondom elektrische steps is inmiddels al vaak uitgesteld en zal nu pas in 2025 van kracht zijn. Dat schiet niet heel erg op. Bovendien is de kans dat het wel mag klein, en zo wel: dan kun je waarschijnlijk geen stepjes gebruiken die nu bijvoorbeeld bij de MediaMarkt worden verkocht. Het blijft dus een grote gok om deze stepjes aan te schaffen, en zeker te gebruiken, want ook daarbij gaat het verhaal van de verzekeringen op.
Hoe tof al die elektrische gadgets ook zijn, het is niet vanzelfsprekend dat we ze ooit officieel mogen gebruiken. Doe je het toch, dan ben je erg zuur als je bij een ongeluk betrokken raakt, maar ook als je een boete krijgt omdat de politie je tegenkomt: die bedraagt namelijk maar liefst 390 euro. Het is niet gezegd dat het doek voor OneWheel en andere eenwielers of elektrische skateboarden nu helemaal valt, maar tegelijkertijd laat de overheid tot op heden niet zien heel erg voor dit soort uitvindingen te zijn. Het kan inderdaad onder een andere overheid wel veranderen, maar tot dat echt zeker is, kun je beter bij eenwielers en elektrische skateboards vandaan blijven.
