De James Webb ruimte-telescoop heeft zijn scherpste infrarood-foto tot nu toe geschoten. Het gaat om het vastleggen van Horsehead Nebula, dat licht nabij de Orion en overduidelijk vol zit met allerlei gassen en stoffen. Maar, is die foto echt zo mooi?
Toen de Webb-telescoop eind 2021 succesvol werd gelanceerd en een half jaar later zijn eerste kiekjes deelde, sloegen we steil achterover. Nog nooit hadden we de ruimte zo in detail, maar ook zo kleurrijk gezien. Heel indrukwekkend. Al gauw bleek echter dat de foto’s die we zagen, niet per se helemaal de foto’s te zijn die de ruimtetelescoop ook daadwerkelijk schiet. Dat komt omdat de opvolger van de Hubble-ruimtetelescoop gebruikmaakt van infrarood en elektromagnetische straling.
Dat infrarood is soms veraf, soms wat dichterbij, en dit toont licht waar het menselijk oog dit niet kan zien. Daarom kan James Webb ook zo diep de ruimte in kijken. Is het licht roder, dan is daar meer energie. Maar om ons menselijk oog dan toch nog een beetje te helpen, kleuren wetenschappers het wel eens wat in. Verder gebruikt Webb zelf filters om de foto te maken. De telescoop neemt het beeld in zwart-wit en vervolgens worden er door filters kleuren toegevoegd. Door die filters kunnen we voor het eerst kleurenfoto’s maken van diep in het universum.
Dat doet het apparaat met zijn Mid-Infrared Instrument (MIRI) die straling van golflengten tussen 4,9 en 28,8 micrometer kan observeren. De Near Infrared Camera (NIRCam) kan vervolgens golflengten van 0,6 tot 5,0 micrometer ‘zien’ en dan zijn er nog twee apparten die golflengten tussen 0,6 en 5,0 micrometer kunnen bekijken, namelijk de Near Infrared Imager en de Slitless Spectografh (NIRISS) en de Near Infrared Spectrograph (NIRSpec) die 0,6 – 5,3 micrometer stoffen kunnen worden bekeken. James Webb neemt zo’n 29 foto’s, die allemaal door een ander filter worden geschoten en als je die combineert dan krijg je de kleur.
Er wordt dus vooral kleur versterkt in het beeld: er wordt niet gephotoshopt. Dat betekent dat dit nu al enorm beroemde, scherpe kiekje van de Horsehead Nebula wel degelijk echt is: alleen is het rood, het blauw, het licht, wat versterkt zodat we het ook kunnen zien. Anders konden we een stuk minder wetenschappelijke onderzoeken uitvoeren. En anders waren de plaatjes toch net even een tikkeltje minder spannend om naar te kijken. Deze specifieke Nebula komt zo goed uit de verf omdat er enorm veel ultraviolet licht schijnt. Dat licht komt van jonge, massieve sterren en zorgt voor een soort warm deel met gas en stof tussen het geïoniseerde gas en de wolken waarin die sterren worden geboren. Prachtig om te zien.
Specifiek bij deze foto heeft Webb zijn NIRCam aan het werk gezet, dus de Near-InfraRed Camera. Wat een plaatje. En hopelijk een goede nieuwe kiek voor wetenschappers om deze kraamkamer van de sterren beter te leren begrijpen en daarmee hopelijk ook meer te weten komen over het ontstaan van het heelal.
