NASA moet beslissen met welk bedrijf de astronauten Butch Wilmore en Suni Williams naar huis uberen. Het zou volgens de afspraak Boeings Starliner moeten zijn, maar SpaceX staat met zijn Crew Dragon al in de startblokken om de klus te klaren.
Starliner lijkt niet geheel veilig te zijn geweest tijdens zijn eerste bemenste vlucht: om die reden zijn Butch en Suni niet zoals afspraak na een korte periode van een weekje op het ISS weer naar huis gegaan. Inmiddels zijn ze al tien weken lang op het ISS en hoewel het doorgewinterde astronauten zijn, is het wel de bedoeling dat ze een keer naar huis gaan. Het eindoordeel over hoe ze dat gaan doen is aan NASA.
Een moeilijke taak. NASA twijfelt of de Starliner wel veilig genoeg is, nadat op de heenweg bleek dat er toch wat heliumlekken waren en het zelfs aangedockt niet is gelukt om één van de controlesystemen voor aandrijving aan de praat te krijgen. Eigenlijk waren 5 van de 28 van die systemen niet werkend, maar vier ervan zijn nu weer up and running. Wij zouden zeggen: laten we het zekere voor het onzekere nemen en voor de SpaceX-oplossing kiezen, maar dit heeft ongetwijfeld grote invloed op de relatie met Boeing.
BREAKING 🚨: The two NASA astronauts who have been stranded on the ISS since June due to Boeing Starliner issues may not return until Feb. 2025, says NASA
They were only supposed to be there for less than a week pic.twitter.com/F7Z20r4L43
— Latest in space (@latestinspace) August 7, 2024
Bovendien speelt er nog iets anders in de achtergrond: Columbia. Drie mensen die verantwoordelijk zijn voor het eindoordeel, hadden ook belangrijke rollen bij de laatste vlucht van Columbia in 2003, toen NASA vijftien minuten voor de landing het contact met de spaceshuttle verloor. De shuttle brak zestig kilometer boven de grond in delen uiteen nadat de temperatuur enorm steeg door een beschadiging aan het hitteschild. 7 mensen vonden de dood.
De drie mannen waren destijds niet verantwoordelijk voor dat hitteschild, maar ze hebben wel gezien wat het heeft veroorzaakt. Eén van hen zat op dat moment ook op het ISS en ging uiteindelijk naar huis met een andere shuttle. Het komt dus enorm dichtbij om nu deze beslissing te moeten maken. NASA heeft een voorkeur voor de Starliner, omdat het voor het reilen en zeilen logischer zou zijn en het Boeing Starliner-programma dan zonder verder al te veel problemen moet kunnen doorgaan. Starliner zou namelijk hét aangewezen ruimtevaartuig moeten zijn om mensen naar het ISS te brengen. Echter is er ook die andere kant: engineers weten nog niet 100 procent zeker waar het probleem hem nu precies zit met die aandrijving. Je wil dat ze alle 28 operationeel zijn en dat lijkt nu niet volledig gegarandeerd. Het heliumprobleem zou wel een soort workaround hebben.
NASA is planning to significantly delay the launch of the Crew 9 mission to the International Space Station due to ongoing concerns about the Starliner spacecraft currently attached to the station.https://t.co/Ubvxwx7WaP
— Eric Berger (@SciGuySpace) August 5, 2024
Het is uiteindelijk -zoals altijd- ook een geldkwestie. Het zijn de levens van twee overheidsmedewerkers, maar ook het belastinggeld van Amerikanen die hebben meebetaald aan het 6,7 miljard kostende Starliner-programma. Ze zijn dus ook op de grond nu allerlei tests aan het doen met de aandrijving zoals die in de Starliner. Een bepaalde teflon-afdichting in een oxidatorklep zou zorgen dat er niet genoeg stuwstof kan worden bewogen. De stuwraketten verbruiken de tetroxide stikstof en mengen het met hydrazine brandstof voor verbranding: die stikstof kan onvoldoende worden aangevoerd. Wetenschappers begrijpen echter nog steeds niet precies waarom de uitstulping optreedt en of het zich zal manifesteren tijdens de terugvlucht van Starliner naar de aarde.
Ondertussen wordt de lancering van de Dragon en dus de volgende SpaceX-missie verlaat. NASA zal waarschijnlijk deze week nog een besluit nemen, zodat SpaceX, Boeing, NASA, maar vooral de twee astronauten en hun families weten waar ze aan toe zijn. Het lijkt eigenlijk al te zijn besloten: met de Dragon voelt het als een veilige keuze om de twee astronauten naar huis te halen. Met de Starliner wordt het waarschijnlijk toch billenknijpen. Als er geen mensen aan boord zijn, dan kun je je dat veroorloven, maar met twee mensen aan boord die al veel hebben moeten doorstaan met vertragingen en dan nog de enigszins gevaarlijke tocht naar het ISS, zou de keuze toch eigenlijk heel voor de hand liggend moeten zijn. Hopelijk horen we later deze week meer.
