Het idee dat je in een abri een levensgrote poster ziet hangen van een cowboy met een sigaret aan zijn lippen, dat is niet meer voor te stellen. Reclame maken voor roken is uit den boze, want iedereen weet toch hoe slecht het is? Maar er zijn natuurlijk meer dingen slecht en dat is nu het onderwerp van gesprek in Den Haag. De gemeente daar wil meerdere onderwerpen weren van reclame in de openbare ruimte, waaronder vliegvakanties.
Het is een heikel punt, die vliegvakanties. Niemand zal zeggen dat vliegen goed is voor het milieu, maar om reclameposters met daarop vliegtuigen helemaal te verbieden gaat veel mensen te ver. De reiswereld spreekt van beleid dat in strijd zou zijn met de vrijheid van meningsuiting. Er speelt echter iets groters: er is heel veel grijs gebied.
Mag je ook in letters zonder afbeeldingen geen reclame meer maken voor bijvoorbeeld Australië of de Verenigde Staten, omdat je daar eigenlijk altijd wel naartoe vliegt in plaats van een ander vervoersmiddel te kunnen gebruiken? En hoe zit het bijvoorbeeld met een LEGO-vliegtuig, mag dat ook niet meer op reclameposters?
De gemeente Den Haag wil meerdere dingen verbieden die in verband worden gebracht met de klimaatcrisis. Het gaat ook om reclames maken voor cruises, auto’s met verbrandingsmotor (of hybrides) en grijze stroomcontracten. Maar als we denken aan dingen die de klimaatcrisis in de hand werken, moeten we dan ook niet kijken naar bijvoorbeeld het halen van voedsel uit verre landen, het eten van vlees en bij wijze van spreken crèmes die in een plastic verpakking zitten? En misschien ook geen Thuisbezorgd-reclames meer, want thuis eten laten bezorgen betekent per definitie dat je weggooiplastic krijgt (of eigenlijk: koopt). Dat is allemaal niet goed voor het klimaat.
Het rommelt dus in de wereld van reclame maken. En dan vooral bij de Gemeente Den Haag, die dit nieuwe beleid laat ingaan vanaf 1 januari. Het is voor het eerst in de wereld dat dit gebeurt. Ook andere grote steden spelen met het idee om dit type reclame te verbieden in de openbare ruimte, zoals Amsterdam en Eindhoven. Branchevereniging ANVR gaat ervoor naar de rechter. Het meent dat dit in strijd is met de vrijheid van meningsuiting.
Ondertussen moeten reclamebureaus en bedrijven die zich bezighouden met het promoten van vliegreizen, cruises en grijze stroom zich in ieder geval goed bedenken waar en hoe ze reclame maken. Het zou kunnen helpen als er niet te schreeuwerig reclame wordt gemaakt of te diepe kortingen worden gegeven, maar aan de andere kant is dat schreeuwerige vaak wel de natuur van reclame: je moet immers opvallen.
Hier is dus zeker het laatste woord nog niet over gezegd, waarbij bovndien dat grijze gebied een lastige kwestie is waar ook na een uitspraak waarschijnlijk nog veel wrijving door zal plaatsvinden.
