Of het nu tijdens de zomervakantie is, of in het woon-werkverkeer, de tijd die mensen doorbrengen op de weg kan veel stress opleveren en frustrerend zijn. Een langdurig onderzoek naar de sociale psychologie van verkeersveiligheid, gezamenlijk uitgevoerd door de LSE en bandenfabrikant Goodyear, heeft meerdere soorten reacties geïdentificeerd van mensen wanneer zij in aanraking komen met andere verkeersdeelnemers.
De uitkomst is gebaseerd op de manier waarop zij omgaan met hun eigen gevoelens en hun onzekerheid, en met het gedrag van andere weggebruikers. Door groepsdiscussies en diepte-interviews met Europese automobilisten hebben de onderzoekers zeven persoonlijkheden gedefinieerd:
1) De Leerkracht: moet er voor zorgen dat andere rijders weten wat ze verkeerd hebben gedaan en verwachten erkenning voor hun pogingen om anderen te onderwijzen.
2) De Betweter: denkt dat hij/zij is omringd door incompetente nietsnutten en verlaagt zich door tegen anderen te schreeuwen terwijl hij/zij zelf veilig in de auto zit.
3) Het competitiebeest: moet alle andere rijders aftroeven en is verbolgen wanneer iemand in de weg komt. Hij/zij geeft gas wanneer iemand probeert in te halen of rijdt een gat dicht om te voorkomen dat iemand voor hem/haar komt.
4) De Straffer: wil andere rijders afstraffen voor een mogelijk wangedrag. Kan er op uitdraaien dat hij of zij uit de auto stapt om een andere weggebruiker de les te lezen.
5) De Filosoof: accepteert gemakkelijk wangedrag en probeert dat rationeel uit te leggen. Slaagt er in zijn/haar gevoelens in de auto in bedwang te houden.
6) De Ontwijker: behandelt andere, zich misdragende weggebruikers onpersoonlijk en probeert een confrontatie te voorkomen.
7) De Ontsnapper: luistert naar muziek of voert gesprekken via de telefoon om zichzelf af te schermen. Ontsnappers beperken zich tot geselecteerde relaties zodat hij of zij zich niet hoeft te bemoeien met andere weggebruikers. Het is ook een strategie om in de eerste plaats niet gefrustreerd te raken.
Deze ‘rij-persoonlijkheden’ komen naar boven wanneer ze in aanraking komen met andere weggebruikers. De persoonlijkheidstypes kwamen naar voren uit het eerste deel van het gezamenlijke onderzoek, dat een kwalitatief beeld geeft van het rijgedrag middels groepsdiscussies en diepgaande interviews. De uitkomst van het onderzoek is om te bepalen hoe bestuurders elkaars gedrag beïnvloeden op de openbare weg. Het tweede deel van het project is een pan-Europese studie in 15 landen. De finale resultaten en analyses van het in Europa uitgevoerde onderzoek, worden in oktober verwacht.
Gegevens van eerdere onderzoeken onder jonge automobilisten (onder 25):
• 65% van de jeugdige automobilisten wordt in de auto vaker afgeleid dan ooit te voren
• 40% van de jeugdige automobilisten is bereid meer risico’s te nemen
• 29% van de jeugdige automobilisten is minder geneigd om de adviezen tijdens de rijopleiding, op te volgen
• 29% van de jeugdige automobilisten ziet de waarde van rijlessen niet in
• 76% van de rijinstructeurs wil dat ouders een beter voorbeeld geven aan hun kinderen
De meest recente editie van Goodyear’s White Paper ‘Driving Safety First: Verbetering van verkeersveiligheid voor nieuwe automobilisten,’ kan hier worden gedownload.
