Het wijnmerk Neleman, met een aantal verkooppunten in Nederland en buitenland, start met iets nieuws: kurkretour. Dat is een nationaal retourprogramma met het oog op hergebruik. Het is daarmee het eerste Europese wijnbedrijf dat het initiatief neemt om kurk in te zamelen als waardevolle grondstof.
Ondernemer Derrick Neleman, bekend vanwege zijn eigen Spaanse prijswinnende biologische wijnen, ziet graag dat meer winkeliers zich aansluiten bij het kurkretourprogramma.
“De vraag naar grondstoffen neemt wereldwijd sterk toe. Kurk is een te waardevolle grondstof om zomaar weg te gooien. In alle omringende landen bestaat een kurkretourprogramma, maar in Nederland op grote schaal nog helemaal niet. Winkeliers, die zich aan willen sluiten als inzamelpunt, kunnen zich bij ons melden. Op deze manier willen wij gezamenlijk onze verantwoordelijkheid nemen en als netwerk een bijdrage leveren aan een duurzame en circulaire economie,” aldus Neleman.
De Nederlandse rijksoverheid heeft de ambitie om de economie in 2050 volledig te laten draaien op herbruikbare grondstoffen. Kurk kan hierbij als uitstekend voorbeeld dienen. De ingezamelde kurken worden op een sociale werkplaats vermalen tot granulaat.
Kurkgranulaat is een grondstof met vele toepassingen en wordt onder andere gebruikt als isolatiemateriaal in de ruimtevaart en voor ecologische bouw. Ook dient de grondstof bijvoorbeeld als grondbedekker voor de ecologische tuinbouw en kunstgrasvelden. Het kan in alle denkbare vormen geperst worden. Van het granulaat kunnen geen nieuwe kurken worden gemaakt. Het schoonmaakproces is daarvoor te kostbaar en te milieubelastend.
Consumenten kunnen in Nederland gebruikte kurken inleveren in speciaal ontworpen displays in verschillende winkels, waaronder alle 20 Odin winkels, De Groene Winkel in Zeist, Gimsel Rotterdam, GoodyFood in Hilversum, en bij de Neleman wijnwinkel in Zutphen. Bij een aantal steekproeven werd het initiatief enthousiast ontvangen en werd er gelijk al kurk ingeleverd.
Maar er is volgens Neleman nog een andere reden om het programma te starten. Weliswaar groeit de kurkproductie nog steeds gestaag, maar er is wel flinke concurrentie bijgekomen van de aluminium schroefdop. Om de kurkeikwouden in stand te houden, blijft vraag naar met natuurkurk afgesloten wijnflessen hard nodig.
“De aluminiumindustrie is zeer vervuilend vanwege de energie die nodig is, maar mensen kijken alleen naar het gebruiksgemak. Met dit initiatief hopen we aandacht te genereren voor het edele product kurk. Dat is in het belang van de kurkeikbossen in Zuidoost-Europa, de boeren daar, het klimaat en de biodiversiteit.”
Rob Kies van kurkfabrikant Amorim en Kieskurk is erg te spreken over het initiatief van Neleman: “Voor de natuur is het belangrijk dat kurkeikbossen in stand gehouden worden. Kurkeikenbossen zijn de longen van Zuid-Europa, vormen een natuurlijke barrière voor bosbranden, zijn de leefomgeving van de met uitsterven bedreigde lynx en bieden bovendien geschikte nestplaatsen voor verschillende vogels die met uitsterven worden bedreigd, zoals de keizerarend, de monniksgier en de zwarte ooievaar.”
Een kurkeikenbos is overigens een behoorlijke langetermijninvestering. Een kurkboom levert pas na circa 40 jaar de hoge kwaliteit schors die nodig is voor wijnkurken. Elke negen jaar is de schors rijp om te worden geoogst. Kurkbomen die niet geoogst worden, hebben een levensloop van 80 jaar. Bomen die regelmatig worden geoogst leven daarentegen ongeveer 200 jaar lang. Jaarlijks worden er zo’n 12 miljard natuurkurken geproduceerd.
