De overheid heeft door dat burgers veel vragen en onzekerheden hebben als het om internet gaat, maar pakt dat wel wat ingewikkeld aan. Deze week werd -niet door de overheid- de campagne voor Digitale Weerbaarheid gelanceerd. Vandaag wordt de campagne Laat je niet interneppen vernieuwt. Een gewaarschuwd mens telt voor twee, maar wordt het niet te verwarrend?
Laat je niet interneppen is een campagne van de Rijksoverheid. Een campagne die sinds vorig jaar loopt en mensen helpt om valse berichten te herkennen. Tien procent van de Nederlanders boven de vijftien jaar werd online opgelicht in 2023. De campagne is dus bedoeld om je digitaal weerbaarder te maken en je handvatten te geven om phishing en andere internetoplichting te herkennen. We herhalen er een paar: vreemd taalgebruik, linkjes die vreemd zijn en en berichten waarin er wordt gesproken over spoed (anders dan gebeurt er x of y en dat wil je niet).
Een goede campagne waarover de overheid duidelijk tevreden is, want het verlengt de campagne. Op zich weten veel mensen wel al te herkennen dat er internetoplichting plaatsvindt: tweederde van alle Nederlanders kreeg in 2023 te maken met online oplichterij, maar een op de tien (1,4 miljoen mensen) waren ook daadwerkelijk slachtoffer ervan. Het klinkt natuurlijk gek: een campagne is effectief, maar hij moet toch doorgaan: niet iedereen heeft de boodschap dus gekregen.
Wat niet helpt is dat phishing steeds beter wordt, mede door AI zie je minder spelfouten en hackers kunnen vaak goed inspelen op wat mensen op dat moment aangaat. Denk bijvoorbeeld aan grote internetstoring een paar maanden geleden: daar doken phishingmakers op, want die zaken het wel zitten om misbruik te maken van de onzekerheid van mensen over hun online systemen. Mensen zijn bovendien vaak beschaamd en durven dan niet te melden dat ze in phishing zijn getrapt: iets dat grote gevolgen kan hebben.
Maar ondertussen is er ook de campagne Unlock Digitale Weerbaarheid: een campagne die niet van de overheid komt, maar van een consortium van Nederlandse bedrijven en organisaties. De adviesraad van die cursus en campagne bestaat uit mensen van de Politie, Fontys ICT, Meta, Netwerk Mediawijsheid, Alliantie Digitaal Samenleven, Kennisnet, SIDN Fonds en HackShield. Wel organisaties die tegen de overheid aanschuren of er hevig door worden gesubsidieerd.
Je kunt je afvragen of dat verwarrend is: al die campagnes die door elkaar bestaan. Was het sterker geweest als de overheid zich meer had bemoeid met de Unlock Digitale Weerbaarheidscampagne? Niet per se. Het is juist sterk dat bedrijven met deze boodschap komen, want dan hoor je hem een keer van iemand anders dan de Rijksoverheid. Bovendien is het niet per se slecht om dubbel te worden gewaarschuwd, zeker als het gaat om phishing. Het feit dat de overheid zijn Laat je niet interneppen-campagne verlengt bewijst dat.
Maar ook in hoeverre bedrijven hun medewerkers trainingen geven over phishing: zeker als je er op regelmatige basis op wordt gewezen wat er allemaal op het internet gebeurt en hoe je het herkent. Je herkent het sneller als het wordt herhaald. Coca Cola hoeft ook echt voor zijn product geen reclame te maken om fans te hebben, maar even zo’n benevelde fles bubbelende frisdrank in beeld en je hebt er wel eerder trek in. Goed idee dus, meerdere campagnes om mensen digitaal bewust te maken. Een dubbel gewaarschuwd mens telt misschien wel voor vier.
