Nederland staat al jaren te boek als een van de landen met de beste mobiele netwerken, zowel qua dekking als snelheid. Dat wil zeggen, tot en met het ‘4G-tijdperk’. De uitrol van 5G laat nogal wat te wensen over. Inmiddels is weliswaar al ruim driekwart van alle zendmasten (in totaal telt ons land er een kleine 16.000) voorzien van 5G netwerkapparatuur, maar het échte 5G is nog toekomstmuziek. Daarvoor zijn de 3.5+ GHz frequentiebanden nodig en de veiling daarvan is al meerdere keren uitgesteld. Dat heeft alles te maken met het satelliet afluisterstation in het Friese Burum waardoor, boven de lijn Amsterdam – Zwolle, die frequentiebanden in Nederland nog niet vrijgemaakt kunnen worden.
Gelukkig, of beter gezegd helaas, is Nederland niet het enige Europese land waar de uitrol van 5G-netwerken met horten en stoten verloopt. Dat blijkt uit een rapport van de Europese Rekenkamer (ERK). Daarin wordt gesteld dat de EU-lidstaten aanzienlijke vertraging opgelopen hebben bij de implementatie van hun 5G-netwerken. Daardoor komt de verwezenlijking van de doelstellingen van de EU op het gebied van toegang en dekking in gevaar, aldus de ERK.
Die doelstellingen, vastgesteld in 2016, voorzien in een Europa brede 5G dekking in 2030 en een dekking in alle stedelijke gebieden in 2025. Zoals de vlaggen er in de verschillende landen nu bij hangen, ziet het er naar uit dat de helft van de EU-lidstaten die deadlines niet gaan halen. Daarom pleit de ERK voor een booster voor de 5G-uitrol. Op z’n minst een bijzondere beeldspraak in deze tijden.
Het niet behalen van die doelstellingen, zo stelt de ERK, is een klap voor de economie van Europa. Goed opererende 5G-netwerken zouden namelijk kunnen bijdragen aan de creatie en transformatie van 20 miljoen banen en de groei van het gezamenlijke Europese BBP met 1 biljoen euro. Dat zijn uiteraard voorspellingen die eerst nog maar eens uit moeten komen. Feit is echter wel dat vertragingen bij de uitrol van 5G-netwerken veel industriële toepassingen – die alom gezien worden als dé cashcows voor 5G-providers en -dienstverleners – ook vertraging oplopen.
“Tussen nu en 2025 zal in de EU tot 400 miljard EUR worden besteed aan de ontwikkeling van 5G-netwerken ter ondersteuning van de toekomstige economische groei en het concurrentievermogen. Omdat veel lidstaten achterlopen, plukt de EU nog lang niet de vruchten van 5G. Bovendien blijft de aanpak van de lidstaten inzake de veiligheid van 5G, en vooral de noodzaak van een gecoördineerde aanpak, een kwestie van strategisch belang voor de technologische soevereiniteit en de eengemaakte markt van de EU”, aldus Annemie Turtelboom, het lid van de Europese Rekenkamer.
De ERK verwacht dat de doelstelling voor 2025 door hooguit 16 van de 27 EU-lidstaten gehaald kan worden, maar de kans dat ze daar alle 16 in slagen allemaal is ‘middelgroot’. Bij die landen zit ook Nederland, naast Oostenrijk, Tsjechië, Estland, Duitsland, Ierland, Litouwen, Malta, Polen, Portugal en Slovenië). Landen die de kleinste kans hebben op het halen van de deadline zijn België, Bulgarije, Kroatië, Cyprus en Griekenland.
Een van de redenen waarom de 5G-uitrol niet wil vlotten is de verslechterde verhoudingen met China. Steeds meer westerse landen leggen daarom beperkingen op aan het gebruik van (core) telecom infrastructuur van leveranciers uit China, of verbieden dat zelfs. Om lidstaten te helpen bij die kwesties werd in januari 2020 de zogenoemde EU-toolbox voor 5G-cyberbeveiliging vastgesteld. Dit kwam echter te laat voor een aantal mobiele-netwerkexploitanten die hun leveranciers reeds hadden geselecteerd.
Voor de gemiddelde consument zullen de 5G vertragingen nauwelijks effect hebben. De huidige 5G-netwerken, met alleen iets hogere up- en download snelheden en meer capaciteit op drukke plekken, worden door veel consumenten al omarmd. Overigens waren dergelijke capaciteits- en snelheidsproblemen met 4G overigens ook al voor een heel groot deel verholpen.
Het échte 5G, met ultra-lage latency en ultra-hoge beschikbaarheid en nog hogere snelheden, kan pas werkelijkheid worden als de eerder genoemde 3.5+ Ghz frequentiebanden beschikbaar komen. De toepassingen die daarvan afhankelijk zijn, hebben met name betrekking op industriële toepassingen. Ow, en misschien voor online gamers, al heb ik ook al begrepen dat de 5G latency voor de échte gamers ook nog steeds te hoog is.
