Stichting Data Bescherming Nederland (SDBN) start een rechtszaak tegen Amazon om de tech-gigant ter verantwoording te roepen vanwege een grootschalige schending van de privacy van Nederlandse consumenten. De dagvaarding daarvoor heeft SDBN deze week ingediend bij de rechtbank in Rotterdam. Eerder, in juni van dit jaar, eiste de stichting al opheldering voor het feit dat Amazon in haar ogen op illegale wijze persoonsgegevens van consumenten verzameld en verwerkt.
Daarover nam SDBN contact op met Amazon, maar dat leverde tot nu toe niets op en Amazon gaat volgens de stichting ook gewoon door met de illegale praktijken. Die betreffen de schending van privacy-, databescherming en consumentenrecht. Daarom wordt nu de stap naar de rechter gezet. “SDBN heeft Amazon uitgenodigd om in gesprek te gaan om tot een redelijke oplossing te komen. Die oplossing is er helaas niet gekomen. SDBN is daarom genoodzaakt namens ruim vijf miljoen Nederlandse accounthouders van Amazon een collectieve rechtszaak tegen het bedrijf te beginnen”, zegt Anouk Ruhaak, voorzitter van SDBN. Het betreft een zogenoemde collectieve rechtszaak. Gedupeerden kunnen zich daar gratis bij aansluiten.
Onderzoek van SDBN heef uitgewezen dat Amazon niet alleen persoonsgegevens via haar eigen platform verzamelt, maar het sufgedrag van klanten met een account ook buiten de eigen website volgt. Dat gebeurt veelal zonder toestemming van die klanten. Zo kan Amazon een ongekende hoeveelheid vaak zeer gevoelige persoonsgegevens verzamelen die verwerkt worden in de profielen van haar accounthouders.
Amazon gebruikt die profielen vervolgens om er geld mee te verdienen, bijvoorbeeld voor de verkoop van online advertenties. Amazon is met deze praktijken in een rap tempo na Meta en Google de derde speler geworden op de online advertentiemarkt. SDBN stel dat omdat Amazon, in tegenstelling tot Meta en Google, geen gratis diensten levert, maar producten verkoopt, klanten feitelijk dubbel betalen aan Amazon: met geld (voor die producten) én data.
Volgens SDBN handelt Amazon dus in strijd met met privacy-, databescherming en consumentenrecht. Doordat Amazon op grote schaal persoonsgegevens verzamelt, zonder geldige grondslag en zonder geïnformeerde toestemming van haar accounthouders, staat de handelswijze van de tech-gigant ook haaks op beginselen en doelstellingen van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Amazon heeft de verzamelde persoonsgegevens bovendien naar de VS verzonden zonder de daarvoor vereiste waarborgen. Tot slot is Amazon ook niet in staat gebleken de door haar verwerkte persoonsgegevens veilig te bewaren. Dit heeft de afgelopen jaren al tot tal van grote hacks en datalekken geleid.
Amazon is al diverse keren beboet voor het schenden van de privacy van klanten. Zo heeft de Luxemburgse privacy waakhond in de zomer van 2021 een recordboete van EUR 746 miljoen opgelegd, omdat de verwerking van persoonsgegevens door Amazon niet in overeenstemming was met de AVG. Ook de Franse CNIL heeft Amazon in 2020 tot een boete van EUR 35 miljoen veroordeeld. Deze boetes zijn voor Amazon geen reden geweest om met haar onrechtmatige praktijken te stoppen. Daarom is het nodig dat accounthouders zelf in actie komen. SDBN doet dat namens de Nederlandse gedupeerden. Omdat Amazon zich onvoldoende laat sturen door handhavingsautoriteiten en opgelegde boetes, is de collectieve claim ook in het belang van de maatschappij.
Omdat de eisen en onderhandelingen met Amazon tot nu toe in Nederland nog niets hebben opgeleverd is SDBN deze week dus een collectieve rechtszaak tegen Amazon begonnen bij de rechtbank Rotterdam om dit namens haar achterban af te dwingen. Bij individuele zaken waarin privacyrechten geschonden zijn legde de rechter tussen de € 250,- en € 2000,- euro schadevergoeding per persoon op.
“De onrechtmatige verwerking van persoonsgegevens door Amazon is zeer schadelijk. Accounthouders worden beïnvloed en geëxploiteerd zonder dat zij dit weten. Amazon genereert op haar beurt daar jaarlijks miljardenwinsten mee. SDBN wil dat tech bedrijven als Amazon hier mee stoppen. En nu overleg tot niets leidt kunnen we niet anders dan naar de rechter stappen”, aldus Ruhaak.
