28 juli, morgen, bestaat de Zweedse meubelgigant IKEA tachtig jaar. Het was in 1943 dat Ingvar Kamprad Älmhult oprichtte: een Zweeds postorderbedrijf. Hoewel Kamprad in 2018 is overleden, is zijn legacy heel duidelijk. Het is vierkant, blauw-geel en heeft meubels met vreemd klinkende namen als Poang en Vappeby. IKEA dus. Er zijn 462 IKEA’s in 62 landen en dat is vrij veel.
In Nederland kon je de eerste IKEA vinden in Sliedrecht. Daar opende in 1978 de allereerste IKEA, met pas vier jaar later een tweede IKEA in Amsterdam. Inmiddels zijn er dertien IKEA’s over heel Nederland verspreid. Maar of je nou GTST kijkt of een Engelse film: je kunt er regelmatig een IKEA-meubeltje in spotten. Dit zijn 8 bijzondere wetenswaardigheden over het bedrijf.
Je zou denken dat IKEA een afkorting is voor iets, Ik Koop En Assembleer. Het is geen heel logische afkorting, maar IKEA is wel degelijk een afkorting. Het staat voor Ingvar Kamprad Elmtaryd Agunnaryd. Met andere woorden; de oprichter, de naam van zijn boerderij en het plaatsje waar je die boerderij kon vinden.
“Liesje wil graag opgehaald worden uit Småland”: er wordt natuurlijk de ballenbak mee aangeduid (en dat het kind waarschijnlijk danig vervelend is) en het is grappig dat het klinkt als ‘smal’, omdat kinderen vaak klein zijn. Maar eigenlijk is de naam van het kindervermaak gewoon gebaseerd op de plaats waarvandaan IKEA zijn eerste bestellingen bezorgde (toen het nog geen IKEA heette en een postorderbedrijf was): Småland dus. Bovendien was Kamprad niet gek: die liet de melkboer fungeren als bestelbus.
Een kind dat de Smaland-dans ontsprong was Peng Yijian. Toen hij 12 was, kreeg hij enorme ruzie met zijn moeder. Hij besloot om van huis weg te lopen en hij dacht: IKEA, dat is een goede plek. Het bleek een heel goede verstopplek: na een week werd hij pas gevonden, de politie was natuurlijk allang inschakeld.
De meubels werden in 1948 toegevoegd aan het assortiment en dat bleek een succes. Het leuke is dat twee jaar later de eerste catalogus van IKEA verscheen, een icoon. Inmiddels is het met 200 miljoen stuks (in 32 talen) zelfs het grootste commerciële drukwerk ter wereld. Hieruit kwamen bovendien ook die vreemde namen van meubels voort: die artikelnummers waren maar onhandig en moeilijk te onthouden: dat kon beter.
Voor ons klinkt het allemaal alsof je een wok laat vallen of een liedje begint te zingen, maar de vreemd klinkende namen van de IKEA-producten zijn niet uit de lucht gegrepen. Ze slaan ook daadwerkelijk ergens op: bureaus en stoelen zijn allemaal vernoemd naar Zweedse jongensnamen, terwijl buitenmeubels kunnen rekenen op de namen van Scandinavische eilanden. Zo heeft elke categorie toch echt logica in de namen.
In 2012 bleken niet de bedden, maar de kratten waarin meubels verscheept werden te worden ingezet als sekslocatie voor lokale tieners. “Ze hadden zulk mooi blauw en paars licht,” verzuchtten de tieners: ja, heel romantisch. Seks hebben achter de IKEA.
In 1953 besloot IKEA dat het met meubels kwam die je zelf nog in elkaar moest zetten. Dat scheelde enorm in transport qua ruimte én qua kans op schade. En we blijken het stiekem allemaal ook wel leuk te vinden, zo’n zelf-bouwpakket waarin we onszelf even kunnen laten gelden. Als je het tenminste goed doet, want er zijn IKEA-meubels die je amper uit elkaar krijgt nadat je ze eenmaal in elkaar hebt weten te krijgen.
Maar wanneer werd het toch een halve restaurantketen, dat IKEA? Dat was in 1985, helemaal nog niet zo heel lang geleden. Bezoekers moesten in de eerste showroom van het merk in Zweden van ver komen. Een koffiehoek volstond niet meer en er kwam een restaurantje in de IKEA waar je onder andere Zweedse gehakballetjes kon krijgen: inmiddels nog steeds een favoriet product in het woonwarenhuis.
