Je denkt iemand op straat te zien die je kent, je loopt op diegene af, helemaal enthousiast, en komt dan tot de conclusie dat die persoon het niet is. Oeps. Ieren doen dit constant, alleen dan zonder die conoclusie dat die persoon het niet is: ook bij volstrekt onbekenden hebben Ieren een blik in hun ogen alsof ze thuis bij je zijn. Een heel bijzondere gewaarwording, die niet alleen zorgt voor een boel gezelligheid en laagdrempeligheid, maar ook voor een heel welkom gevoel. Dát is wat St. Patrick’s Day is: dat warme Ierse gevoel.
De klavertjes drie (shamrocks) die je overal ziet, de potten met goud, de roodharige dwergen en die kleur groen: allemaal zeggen ze wel iets over de Ieren en dit feest, maar uiteindelijk is het gevoel van St. Patrick’s Day er eentje van thuiskomen, ook als je nog nooit in Ierland bent geweest. Sfeer, gezelligheid en natuurlijk wel wat pintjes Guinness, maar verder over het algemeen weinig kwaad in de zin: dat is St. Patties. Of in ieder geval hoe we het in Dublin hebben ervaren.
Samen met VisitDublin en IerlandToerisme zijn we afgelopen weekend een heel weekend bezig geweest om dat echte Ierland bloot te leggen. Het begon met een wandeltocht langs allerlei belangrijke plekken voor St. Patrick, de man om wie het feest dat elk jaar op 17 maart wordt gehouden draait. 17 maart is zijn sterfdag, maar een gevoel van verdriet is er niet: St. Pat is een volksheld, ook voor de mensen die geen Christenen zijn. Dat komt vooral omdat er geweldige verhalen de ronde doen over de man, die er uiteindelijk wel voor verantwoordelijk was het Christendom te introduceren in het verder vooral keltische, paganistische Ierland.
Tijdens onze wandeltocht vertelt onze gids verhalen over slangen die werden uitgedreven, over een vuur dat St. Patrick maakte op een heuvel, om een punt te maken naar de Kelten, maar ook over hoe ver Pat zou zijn gegaan om God te bewijzen: een gebouw met een kind erin werd in lichterlaaie gezet om te bewijzen dat God het kind zou redden. Maar er zat ook een keerzijde aan die bewijsdrang: er waren namelijk twee gebouwen van allebei verschillend materiaal en met in allebei een kindje: een christelijk kind en een Keltisch kind, het Keltische kind was zijn kleding al kwijt aan de vuurzee en werd toen echter alsnog door St. Patrick gered. Mede door dit soort acties wordt St. Patrick’s Day door het hele Ierse volk gevierd. Hij is de beschermheilige van het hele land, die in Dublin onder andere een kathedraal heeft die naar hem is vernoemd.
Na de tour werden we uitgedaagd om St. Patrick op doek te zetten. Waar de meeste mensen voor een stencil gingen met daarop de beste man zelf, gingen wij voor de vuur, een heleboel shamrocks en vooruit, toch een beetje St. Patrick zelf, maar wel met een wat ondeugend gezicht: hij was immers toch de kelten een klein beetje aan het pesten met zijn vuur. Die klavertjes drie zijn trouwens niet eens vanwege het groen zo populair: St. Patrick zou ze vaak hebben gebruikt om het Christendom te verkondigen: de drie-eenheid die we kennen uit het Christendom, de vader, de zoon en de heilige geest, waren mooi gerepresenteerd in dat klavertje drie. Het heeft dus verder niets met klavertjes 4 te maken. Later kwamen die dwergen er nog bij, gebaseerd op hoe Ieren vroeger werden afgebeeld in satirische verhalen.
Fastforward naar zondag, wanneer het St. Patrick’s Day is. Daar kun je in een stad als Dublin al een tijdje niet omheen: de grootste hotspot van de stad, de Temple Bar, is al een tijd versierd met klavertjes en groen. Officiële gebouwen worden groen aangelicht en in winkels kun je er ook niet omheen: where’s Waldo met St. Patrick-thema, leprechaun-sokken en eigenlijk allerlei rommels kun je vinden om jezelf maar onder te dompelen in die bijzondere feestdag.
In Dublin is er een speciaal festivalgedeelte waar gezinnen van kermis en livemuziek kunnen genieten, maar de grootste happening is de optocht. Om een uur of 12 à 13 uur ‘s middags vertrekt die, met de Lord Mayor voorop, gevolgd door honderden hulpverleners van allerlei disciplines en dan… wij. We mochten met de officiële St. Patrick’s Day dubbeldekker mee en dat was een bijzondere ervaring. In eerste instantie viel het niet zo op, omdat we startten op een vrij rustig gedeelte, maar vervolgens rijd je met de bus langs tienduizenden, misschien wel honderdduizenden zwaaiende, juichende en vooral lachende mensen. Roep naar ze om te schreeuwen als ze trots zijn om Iers te zijn en er klinkt een groot gejoel. Mensen staan op elkaar gepropt en sommige straten zijn onbegaanbaar, maar het maakt niet uit: iedereen wil de parade zien.
Achter ons is namelijk nog veel meer parade. Dit jaar was het thema Spark, of in het Gaelisch: Spréach. Je zou verwachten dat iedereen in het groen rondparadeert, maar niets is minder waar. Meer dan 10 fanfares en bands uit de Verenigde Staten waren overgekomen om in hun bandkleuren vrolijke muziek te laten klinken, er waren kleurrijke vissenkostuums, grappige, geruite Ierse kostuums en een heleboel grote poppen die we het beste kunnen vergelijken met onze carnavalsoptocht. Bekijk ze in ons artikel met St. Patrick’s Day in 50 foto’s en geniet nog even mee.
De groepen in de parade trainen heel hard om te zorgen dat er choreografieën zijn, het een plaatje is om te zien qua kostuums en ook technisch nog allemaal werkt. Heel indrukwekkend, maar het is iedereen fantastisch gelukt. De gedrevenheid, de gezelligheid, wederom die glimlachen en het plezier dat er vanaf straalt: je moet het een keer hebben meegemaakt, en dan niet per se vanaf een bus op de parade zelf, maar juist in het publiek. Feest mee met de Ieren, je zal je binnen een paar minuten helemaal thuis voelen.
Na de parade is het voor de kinderen leuk om naar die kermis te gaan, terwijl veel oudere volwassenen dan aftaaien en genieten van hun vrije dag (valt St. Patrick’s Day op zondag zoals dit jaar, dan hebben ze de maandag erna trouwens ook vrij). De jongeren echter, die gaan ervoor. Die duiken met nep-St. Patrick’s-hoeden en geschminkte klavertjes op hun wangen de pubs in, waar vele lange wachtrijen ontstaan. Om vrienden te zien, om van Ierse livemuziek te genieten en natuurlijk om een lekkere Guinness-snor te creëren. Soms worden de straten net zo druk als sommige straatjes zoals de Leidsestraat in Amsterdam tijdens Koningsdag. En hoe later het wordt, hoe meer mensen je langs de kant ziet zitten om even te bij te komen van die vaak grote hoeveelheden alcohol. Gezwalkt wordt er ook volop, maar daar hoef je niet per se in mee te gaan: het is ook heel gezellig om dit feest nuchter te beleven.
Misschien voelt St. Patrick’s Day voor iemand die niets met Ierland heeft als vergezocht, maar je zal je geen seconde een buitenstaander voelen in Dublin. De mensen zijn vriendelijk, het is echt een volksfeest en meer leren over de gedachte achter de viering zorgt dat je het nog intenser beleeft. Maar vooral al die glimlachen die je ziet, daar word je met of zonder pintje Guinness in de hand sowieso heel vrolijk van. Dublin is een prachtige stad om te bezoeken en zeker als je van plan bent om te gaan, dan raden we je aan dit te doen medio maart. Ook zeer geschikt als je alleen reist: je wordt vanzelf volledig in die glimlachende menigte van mensen opgenomen. Zie dan maar eens niet te ´spréach’-en.
