Heb je tatoeages? Als je antwoord ja is, dan is de volgende vraag: weet je wel wat je in je lichaam hebt laten prikken? Niet alle inkten zijn even goed en daarom zijn bijvoorbeeld veel blauwe en groenen kleuren al in de ban gedaan. Niet veel klanten weten het, maar tattoo-inkt is de afgelopen jaren mede door wet- en regelgeving aanzienlijk duurder geworden: zo’n 1,5 keer duurder. Dat betekent dus dat als je naar een goede tattooshop gaat, de tattoos waarschijnlijk duurder zijn dan enkele jaren geleden.
Veel klanten die bij tattooshops binnenlopen zijn eigenlijk vooral met het eindresultaat bezig, maar wat er dan precies in je lichaam gaat? Tattoo-inkt bestaat uit een mengsel van pigmenten voor de kleur en hulpstoffen om de ‘verf’ houdbaar te maken of te verdikken. Recent is gebleken dat in bijvoorbeeld de Verenigde Staten veel verontreiniging in tattoo-inkt is gevonden, zelfs zwarte metalen of aromatische amines. Dingen die bovendien niet altijd worden opgegeven in de ingrediëntenlijst. En dit zou niet alleen voor de VS gelden, want een nieuw onderzoek toont aan dat we ook in Europa te maken hebben met tattoo-inkt waar bijvoorbeeld andere pigmenten inzitten dan op het lijstje staan. Iets wat vooral zou voorkomen bij groene en blauwe inkt.
Die onwetendheid over de inkt is de klant niet helemaal te verwijten: als het goed is gaat die naar een tattooshop die de verplichte GGD-certificering heeft. Tattooshops worden jaarlijks gecontroleerd op welke inkt er wordt gebruikt. Nu kunnen shops natuurlijk bij zo’n controle de ‘goede’ flesjes neerzetten en ondertussen tatoeëren met de slechte en dat gebeurt ook zeker. Maar shops maken ook kans op bezoekjes van de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit), zeker als die instantie door een klant (of potentiële klant) is gealarmeerd op deze illegale tattoo-inkten.
Er is veel te doen rond tattoo-inkt en veel erover kun je vinden in de REACH-verordening. Sommige pigmenten mogen zelfs niet meer worden gebruikt, terwijl dat lang niet altijd slecht is bij het tatoeëren. Zo stelt een tattoo-artiest dat de recent verboden pigmenten Blauw 15:3 en Groen 7 niet zozeer onveilig zijn voor tatoeëren, maar wel voor tattoos verwijderen. Er kan onvoldoende duidelijk worden gevolgd wat er met deze pigmenten gebeurt wanneer er een laser op wordt gezet.
Ze kunnen dan kankerverwekkend zijn als ze door het lichaam gaan reizen en zouden zelfs mogelijk het zenuwstelsel kunnen aantasten. Dat is wel even schrikken: deze kleuren zijn ook pas sinds januari 2023 verboden, dus de kans is aanwezig dat het in een oudere tattoo is toegepast. Even goed over nadenken voordat je laat laseren dus.
Maar, is tattoo-inkt dan niet kankerverwekkend? De Kankerstichting geeft aan dat er ook in tatoeage-inkt kankerverwekkende stoffen zitten. “Er zijn aanwijzingen dat kanker vaker voorkomt bij mensen met tatoeages dan bij mensen zonder tatoeages.” “De sterkste aanwijzing voor een verhoogd risico op kanker levert een Zweedse studie uit 2024. In dit onderzoek werd een groep mensen mét lymfeklierkanker vergeleken met een groep mensen zónder kanker. De kankerpatiënten bleken vaker een tatoeage te hebben dan de mensen uit de controlegroep. Hun risico op lymfeklierkanker was 21% hoger. Dat klinkt misschien veel, maar lymfeklierkanker komt niet ontzettend vaak voor. Grofweg 20 op de 1.000 Nederlanders krijgt er ooit mee te maken. Een toename van 21% betekent dat het risico stijgt naar ongeveer 24 op de 1.000. “
Echter stelt het ook dat er niet veel onderzoek is gedaan naar het risico op kanker door tatoeages. Ook zou het uitmaken hoeveel kleuren je in je huid hebt laten spuiten, hoe groot je tattoos zijn en hoe oud je tattoo is. Ook raad de Kankerstichting aan om zonnebanken en UV-licht van de zon zoveel mogelijk te vermijden. Niet alleen wordt je tattoo er lelijker van: het kan ook de vorming van aromatische aminen in onveilige inkten verergeren. Ga je het vervolgens ook nog eens weglaseren, dan neemt die kans toe, helemaal omdat het zich dan door het hele lijf kan verspreiden. Hoe groot deze kansen zijn, is echter niet te zeggen: het is meer een ‘voor de zekerheid’.
Die aangescherpte regelgeving zorgt ervoor dat tattoo-inkt duurder wordt. Dat maakt het moeilijk voor tattoo-artiesten. Vooral in de zomermaanden van dit jaar hadden tattoo-artiesten doorgaans aanzienlijk minder werk. Dat komt waarschijnlijk door een samenloop van omstandigheden: levensbehoeften zoals voeding wordt ook duurder en een tattoo is nu eenmaal een luxe product. Het eindresultaat? Tattoo-artiesten die of niet geboekt werden, of wiens afspraken toch op het laatste moment werden afgezegd.
Je weet uiteindelijk nooit 100 procent zeker of de inkt helemaal oké is, maar er zijn wel verschillende manieren om iets zekerder te zijn dat je naar een veilige shop gaat. De GGD-certificering is een must. Vraag hier niet naar bij de shop zelf, maar check het op de website van de GGD. Volgens de tattoo-artiest die wij over deze kwestie spraken is het vaak ook geen goed teken als er veel wordt gewisseld met artiesten en de shop niet op een toeristische plek zit.
Check bijvoorbeeld Google-reviews en kijk op de Instagram van de artiest of hij of zij bijvoorbeeld wel eens aangeeft of laat zien met welke inkten er wordt gebruikt. Let ook goed op of alles ingepakt is in plastic: zoals de armleun en de stoel, en dat de tatoeëerder niets meer aanraakt nadat hij of zij de tattoo-handschoenen heeft aangetrokken. Dat zijn vaak tekenen dat de artiesten weten wat ze doen en er hygiënisch wordt gewerkt. Dus hopelijk ook met inkten die volledig volgens die REACH-verordening zijn goedgekeurd.
Uiteindelijk prikken mensen natuurlijk al honderden jaren inkt in hun ledematen en zal het echt niet zo’n vaart lopen, maar als je risico’s wil elimineren en toch een afbeelding op je lijf wil vereeuwigen, dan kun je het beste zelf al een deel van de research doen om te zorgen dat je met een mooie en zo veilig mogelijke tattoo naar huis gaat, waar je geen spijt van krijgt. Van de inkt dan: het onderwerp van de tattoo ligt toch echt bij jou.
