Hongkong, Delhi: ze zijn allebei bekend als steden die kampen met veel luchtvervuiling. Smog blijft er soms lang hangen en de lucht die mensen er inademen is schadelijk voor de longen. Echter is luchtvervuiling niet alleen iets van grote steden: zelfs een plek met overwegend veel natuur zoals Nigeria kampt ermee. En als zij er last van hebben, dan wij ook.
Het grootste probleem met luchtvervuiling is fijnstof. Geen haartjes die je in het zonlicht ziet dwarrelen, maar kleine stofdeeltjes die allemaal maximaal 10 micrometer zijn. Het zijn onzichtbare deeltjes die bestaan uit stikstofoxiden, ammoniak en zwaveldioxide, maar bijvoorbeeld ook koolstof. Het zijn geen dingen die je graag in de buurt van je longen of überhaupt je lijf wil hebben. Fijnstof is niet te voorkomen, maar volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is het advies voor wat qua fijnstof nog gezond wordt geacht 15 µg/m³.
In Afrika ademen veel mensen lucht in die vijf tot tien keer zoveel bevat: exorbitant hoog, omdat er steeds meer industrialisatie is op dit continent. Tel daar ook nog een groeiende bevolking bij op en je weet dat het waarschijnlijk niet snel zal verbeteren: integendeel. Bovendien is Afrika ook een blinde vlek als het gaat om hulp op het gebied van luchtkwaliteit. Enerzijds omdat er andere grote problemen spelen, maar waarschijnlijk ook omdat mensen bij Afrika die associatie minder hebben, met zijn grote overdaad aan natuur. Slechts 0,01 procent van het wereldwijde geld dat wordt besteed om luchtvervuiling te verminderen eindigt in Afrika.
Enorm schadelijk, want de hele wereld is nodig om Afrika te helpen. En daarbij helpt het ook niet alleen Afrika, maar zichzelf. In Nature schrijven wetenschappers van University Cambridge dat de luchtkwaliteit onder andere zo slecht is omdat er oude vervoersmiddelen uit Europa worden geïmporteerd, er steenkoolwinning plaatsvindt, er vaak fossiele brandstoffen worden gebruikt voor bijvoorbeeld verlichting en koken en dat het oppompen van olie ook zorgt voor een slechte luchtkwaliteit. En die slechte kwaliteit draagt eraan bij dat klimaatdoelen niet gehaald worden. Die crisis blijft.
Is het geen hopeloze zaak? Eenmaal in de lucht, is in de lucht, zou je denken. Maar er zijn zeker mogelijkheden om de luchtkwaliteit te verbeteren. Denk aan schonere energie gebruiken, zoals zonne-energie en windenergie, investeren in betere wegen en beter openbaar vervoer, bestrijding van het verbranden van afval, meer informatie en mogelijkheden om te recyclen en meer duurzame technologie gebruiken. Dit kan allemaal bijdragen aan een schonere lucht waardoor minder mensen ziek worden. En de mensen die ziek worden, zijn vaak arme mensen. Zij ademen de meeste slechte lucht in en krijgen dus ook de meeste gezondheidsproblemen: die ze helemaal niet kunnen verhelpen omdat ze de middelen niet hebben.
Het is niet makkelijk. Maar het is iets wat de hele wereld aangaat. Niet alleen omdat we bepaalde afspraken willen kunnen halen, maar omdat er mensen doodgaan: in 2019 was luchtvervuiling de op een na grootste doodsoorzaak in Afrika. In de top 10 meest vervuilde landen ter wereld staan 5 Afrikaanse landen. Dit is iets wat we wereldwijd moeten aanpakken om te zorgen dat de luchtkwaliteit wereldwijd beter wordt en mensen niet hoeven te sterven door iets cruciaals als de lucht die ze inademen.
Gelukkig weten we door technologische ontwikkelingen verbeterslagen te maken, en zullen er hopelijk op den duur dus ook minder vervuilende voertuigen richting Afrika gaan, maar er is nu actie nodig: we kunnen niet afwachten dat iedereen straks in een elektrische auto rijdt. Dit is een wereldwijd probleem dat niet alleen kwalijk is voor mensen, maar ook voor dieren, en daardoor dus dubbel zoveel voor mensen. En zoals de wetenschappers zeggen: alleen door het wereldwijd aan te pakken, kan een continent als Afrika worden geholpen.
