Natuurlijk is het leuk dat mijn koelkast zelf melk bestelt op basis van data gerelateerde patronen. Deep learning op basis van Big data kent grote beloften. En belooft praktische gemakken. Tegelijkertijd creëren we daarmee ‘unelected power’ (Spectre!) bij de tech bedrijven waarvan de vraag is hoe we daar als samenleving mee om gaan.
Wat betekent het als mensen uitsluitend nog op jou reageren, en jij op hen, volgens wat ‘het algoritme’ heeft uitgerekend’? Realiseren we in wat voor wereld we dan terecht komen? Hoe vrij kunnen we dan nog zijn? Leesbijvoorbeeld Yuval Harari: Big data, Google and the end of free will, Financial Times august 26, 2016.
De marketing en fun kant van newtech is goed georganiseerd en gefinancierd. Een aantal bedrijven met diepe zakken zit klaar om big data, smartcities, smart living en de deeleconomie etc ons leven binnen te brengen. Voor wat betreft maatschappelijke impact blijft het evenwel akelig stil en zelfs het stellen van de vraag of die autonome auto wel zo’n goed idee is, is al bijna onbehoorlijk. Morozow zegt het zo: ‘The State has lost control. Tech firms now run western politics’.
En zo worden we met zijn allen de digitale wereld ingezogen. Voordelen maar ook scherpe kantjes.
Dat profiling het gedrag om je heen naar jou toe bepaalt , data based, is niet nieuw. Banken doen dit al lang. Maar nu gebeurt het toch echt op een andere schaal. Denk aan de beveiligingscamera’s op Schiphol die niet alleen beeld opnemen maar ook informatie afleiden uit de manier waarop je praat en beweegt. Sommigen weten inmiddels van te voren dat ze opgepakt gaan worden op Schiphol. Denk aan een bedrijf in de USA die 70 soorten mensen onderscheidt waarvan één categorie ‘waste’ heet. Denk aan het Chinese sociale krediet. Willen we hier die kant op?
Een voorbeeld. Wetenschappelijk onderzoek geeft aan dat psychopaten vaker zwarte koffie drinken dan niet-psychopaten. Stel u vult een vragenlijst in en die sluit af met nog wat vragen of u iedere dagen ontbijt en hoe u uw koffie drinkt. Waarschijnlijk beseft u niet dat als u daar ‘koffie zwart’ invult in de wereld van big data u, en uw kids, voor de rest van uw leven in een grotere risicoklasse terecht komt en door alles en iedereen als risico behandeld wordt.
Het lijkt hypothetisch, maar dat is het niet. Dit proces voltrekt zich nu sluipend maar is wel in volle gang. Profiling. Je kent wellicht het statement dat internet je persoonlijkheid snapt als je >10 keer geliked hebt en je beter kent dan je partner bij >50. Dat is natuurlijk nogal abstract. Maar speel eens met crystalknows.com. Ze helpen je om de juiste toon aan te slaan als je iets van iemand wilt door een persoonlijkheidsanalyse van die persoon op basis van wat van die persoon op internet te vinden is. Complete teksten van e-mails op de juiste toonhoogte worden je aangeboden.
Kortom, geniet van de praktische, individuele voordelen van al deze nieuwe technologie die onze levens binnenschuift. Bouw wel tegelijkertijd een awareness op richting maatschappelijke impact van de aanstaande tech tsunami. Stimuleer en voer dit gesprek. Tech bedrijven zouden bijvoorbeeld kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van een maatschappelijke bijsluiter, een governance welke tech we wel en niet maatschappelijk willen adopteren: big data big governance.
In welke wereld willen we leven? Een enorme politieke opgave maar dat is wel waar het over gaat met de komst van al die nieuwe tech mogelijkheden.
[Afbeelding: © Robert Kneschke – Fotolia.com]
