De Consumentenbond is bezig met het voorbereiden van een flinke rechtszaak tegen Google, waar jij ook de vruchten van kunt plukken. Google mag dan veel aan privacy doen, tegelijkertijd verzamelt het volgens de bond op illegale wijze data over ons. De Consumentenbond is samen met Stichting Bescherming Privacybelangen (SBP) om tafel gegaan om twee dingen: zorgen dat Google stopt en een schadevergoeding lospeuteren voor de gedupeerden. En ja: dat ben jij.
Google heeft data van Nederlandse burgers verzameld om daar zelf beter van te worden en dat is tegen de wet. Het probleem zou vooral zijn dat Google te machtig is, te dominant en het daardoor ook in een positie is om data te verzamelen op een manier die niet rechtmatig is. Data waarbij je zonder toestemming van een gebruiker ver vandaan zou moeten blijven.
Ook probeert Google ons te manipuleren, menen de belangenorganisaties. Dit is -letterlijk en figuurlijk- wel wat grijs gebied: veel bedrijven doen het. Die manipulatie zit hem bijvoorbeeld in zorgen dat een knop voor ‘toestemming’ felrood of een andere felle kleur is (Google is dol op felblauw), terwijl de knop voor het niet geven van die toestemming juist grijs is met grijze letters die maar net een andere schakering zijn. Het is zo moeilijker om te te lezen wat er staat, maar ook voelt het onder andere door wat we gewend zijn van Microsoft Windows, veel natuurlijker om dan voor de felle knop te gaan. Die lijkt immers al voorgeselecteerd te zijn.
Dit is niet iets dat Google per se heeft uitgevonden: dit zijn marketingtrucs die volop worden gebruikt door veel websites en apps. Het heet ‘dark patterns’ en wordt op zich niet gezien als iets dat tegen de wet is, maar het is wel aanzienlijk minder toegankelijk en klantvriendelijk dan wanneer beide knoppen er hetzelfde uit zouden zien. De consumentenbond schrijft: “Google voegt de verzamelde gegevens samen en maakt daarmee diepgaande profielen van de levens van consumenten, en creëert hiermee producten en diensten de het verkoopt aan andere partijen. Ook geeft Google persoonsgegevens in strijd met de privacywetgeving (AVG) door aan landen buiten Europa, waardoor Nederlandse consumenten worden blootgesteld aan het risico van surveillance door buitenlandse overheden.”
De kans dat dit alles uitloopt op een succes is groot: kijkend naar het verleden, en dat doen rechters regelmatig, hebben we de Consumentenbond ongeveer hetzelfde al zien doen tegen Facebook. Je kunt je gram nu alvast halen, of tenminste jezelf in de wachtrij zetten: mocht je vanaf 1 maart 2012 een Google-dienst hebben gebruikt, dan kun je je al inschrijven voor de mogelijke schadevergoeding die hieruit voortkomt. Maar eerst moeten we afwachten hoe de rechtszaak zal verlopen. Google geeft aan de klachten serieus te nemen, maar ook dat het nul op het rekest krijgt van SBP wanneer het vraagt naar meer details.
