Vroeger was er tussen Europa en de Verenigde Staten het Privacy Shield: een overeenkomst waardoor de data van Europese burgers in de Verenigde Staten kon worden opgeslagen, zonder dat het daarbij in handen kwam van de VS. Die overeenkomst is op een gegeven moment verdwenen en we hebben lang moeten doen zonder zoiets. Internetbedrijven, waaronder social media-platforms, moesten hierdoor zorgen dat het verkeer over Europese servers lieten gaan. Nu gaat dat mogelijk veranderen: de EU en de VS zijn samen tot een nieuw Data Privacy Framework gekomen.
Dat Data Privacy Framework houdt in dat sociale media de data van Europese gebruikers wel mogen opslaan in de Verenigde Staten. Er wordt aangekondigd: “Het EU-VS-kader voor gegevensprivacy introduceert nieuwe bindende waarborgen om tegemoet te komen aan alle bezwaren van het Europees Hof van Justitie, waaronder de beperking van de toegang tot EU-gegevens door Amerikaanse inlichtingendiensten tot wat noodzakelijk en evenredig is, en de oprichting van een rechterlijke instantie voor gegevensbescherming (Data Protection Review Court, DPRC), waartoe personen uit de EU toegang zullen hebben.”
In normale taal: in dit verdrag kunnen de Amerikaanse inlichtingendiensten dus alsnog geen toegang krijgen tot gegevens van EU-burgers. Ook komt er een groep die vragen en klachten van Europese burgers over gegevensbescherming zal beantwoorden. Europa lijkt er erg blij mee: “Het nieuwe kader introduceert aanzienlijke verbeteringen ten opzichte van het mechanisme dat bestond onder het Privacy Shield. Als het DPRC bijvoorbeeld vaststelt dat gegevens zijn verzameld in strijd met de nieuwe waarborgen, kan het de verwijdering van de gegevens gelasten.”
Het is inmiddels drie jaar geleden dat het Privacy Shield werd gestopt door de gerechtelijke Europese macht. Het schild deed er onvoldoende aan om de data van gebruikers weg te houden bij inlichtingendiensten van Amerika. Het verdwijnen ervan was vooral voor social media-bedrijven als Meta een groot probleem. Dat mocht ineens een stuk minder met de data en pakte dat volgens de EU niet altijd goed aan: het kreeg zelfs een boete van 1,2 miljard euro voor het overdragen van data naar de US. Het verdrag is ook positief voor Meta: de boete zal er niet door weggaan, maar het heeft nu er nieuw beleid is minder problemen met data-overdracht naar de VS.
Data privacy-strijders zijn niet blij met deze ontwikkeling. Zij menen dat er te weinig is veranderd ten opzichte van het Data Privacy Shield en dat het zeker niet veilig is voor de data van Europese burgers.
Het is ondertussen ook de vraag of dit iets betekent voor Threads, het nieuwe social medium van Meta. De kans is groot dat dat nu wel uitgerold kan worden in de EU, al kan het zijn dat Meta toch nog wat problemen ziet met de EU. Bovendien hoeven ze het voor het aantal gebruikers niet eens echt te doen: dat heeft inmiddels de 100 miljoen overstegen.
