Na eerder zeer terughoudend geweest te zijn,
stemde de Amerikaanse Federal Communications Commission vorige week in meerderheid voor netneutraliteit. Voor mensen die zoals ik, het open internet willen behouden, kwam dit als een aangename verrassing. Bij een vrije markt hoort eerlijke concurrentie, en het blokkeren en afknellen van ‘voice over IP’ diensten door telecom bedrijven gaat hier lijnrecht tegenin. Toch bestempelden de traditiegetrouw juist vrije markt denkers aan Republikeinse kant elk wetsvoorstel voor netneutraliteit als ‘over regulering’ en dus gevaarlijk. Er werd zelfs gezegd dat netneutraliteit de ‘Obamacare voor internet’ is; een vergelijking die niet opgaat, maar wel tot de verbeelding spreekt, zeker voor hen die tegenover elk voorstel uit Obama’s koker een ‘nee’ zetten. Toch is het gelukt om voldoende Republikeinen te overtuigen van het belang van moderne wetgeving. Na het positieve besluit van de FCC zal het gevecht voor netneutraliteit zich naar de Capitol Hill verplaatsen.
In Europa is het tegenovergestelde gebeurd en heeft de discussie over netneutraliteit juist een negatieve wending gemaakt. Terwijl het Europees Parlement de voorstellen van Commissaris Kroes aanscherpte, en
aandrong op heldere definities van netneutraliteit, is de Raad van Ministers nu de grote dwarsligger. De Raad moet na de Europese Commissie en het Europees Parlement haar standpunt innemen en is hierin veel te weinig ambitieus. Gelekte voorstellen leiden tot grote zorgen over de haalbaarheid van de internet telecom markt. Het Raadsstandpunt wordt waarschijnlijk op 13 maart formeel goed gekeurd. Ze lijken niet alleen netneutraliteit te willen afzwakken, maar ook het afschaffen van roaming wordt ernstig verzwakt en uitgesteld. Dit is niet per ongeluk.
Het
voorstel om in plaats van het afschaffen van roamingkosten, gebruikers 5 MB per dag te geven, is ronduit een belediging. Met 5 MB kan je bijna niets. Door met hele lage ambities op het gebied van roamingkosten de onderhandelingen in te gaan, dreigt het volgende rampscenario zich te voltrekken. Het Europees Parlement zet in de onderhandelingen met de Europese Commissie en de Raad waarschijnlijk volop in op het afschaffen van roamingkosten. Dat zal een enorme strijd worden, omdat er heel veel ruimte zit tussen 5 MB en het helemaal afschaffen. Het gevecht over roaming zal veel energie gaan kosten, en is populair, dus kan op steun rekenen. De kans is groot dat er daardoor te weinig aandacht zal zijn om voor netneutraliteit te vechten. Dit terwijl de meeste telecombedrijven toegeven dat het met hun cash cow van torenhoge roamingkosten vroeger of later gedaan zou zijn.
Nederland was na Chili het eerste land ter wereld dat het principe van netneutraliteit in de wet vastlegde. De beslissingen in Europa zullen de Nederlandse wet aanpassen en zijn dus heel belangrijk. Bovendien is het onmogelijk om zonder ambitieuze interne telecommarkt te bouwen aan een digitale interne markt. Juist die digitale markt is het
parade paardje van de Commissie Juncker, die moet banen opleveren en Europa future proof maken. Het is inderdaad van groot belang dat bestaande barrières worden afgebroken, zodat de digitale interne markt tot stand komt en zorgt voor groei en innovatie. Maar zonder stevige en ambitieuze telecom markt, zal de digitale markt er niet komen. De basis ontbreekt, en de huidige impasse doet weinig goeds vermoeden over de haalbaarheid van ambitieuze hervormingen in de toekomst. Hopelijk zal de draai die in Amerika werd gemaakt ook de sceptici in Europa overtuigen. Voor het open internet en voor een toekomstbestendige interne digitale markt zijn de komende weken cruciaal.
Gisteren lanceerden meer dan 50 politieke jongeren organisaties uit 24 landen een gemeenschappelijke oproep voor netneutraliteit. Dat de volgende generatie in Europa (dwars door het politieke spectrum heen) pleit voor het open internet, zou de Raad van Ministers moeten aanmoedigen voor netneutraliteit te kiezen.
