Bam. Bam. Bam. Wil je even iets opzoeken op een website waar je nooit eerder kwam, dan komt de ene na de andere pop-up je om de oren. Commerciële uitingen, nieuwsbrieven en natuurlijk de cookie pop-up. Die laatste is -als het goed is- vaste prik: die kom je op elke website tegen. Toch kan dat in de toekomst wel eens veranderen.
Toen het internet net opkwam, was het wat anoniemer en simpeler. Een website toonde gewoon in vol ornaat, zonder dat hij wist aan wie hij werd getoond. Uiteindelijk was het Netscape dat in 1994 al op de proppen kwam met ‘magic cookies’. Deze slaan aan de kant van de internetter informatie op in een klein tekstbestand, dat vervolgens door de internetpagina wordt gevuld en wordt opgeslagen. Zo kan een website bij je volgende keer surfen zien dat je eerder bent geweest. Het voordeel is dat hij informatie hierdoor sneller kan laden, want die staat gedeeltelijk al in die cookie die je hebt bewaard.
Cookies bleken een groot succes. Zo groot, dat het uiteindelijk een webstandaard werd. Echter is de ene cookie de andere niet. Er zijn meerdere categorieën te onderscheiden. Noodzakelijke cookies zijn verplicht: ze heten niet voor niets zo. Dan zijn er marketingcookies, voorkeurscookies en statistiekcookies.
Dit zijn de verschillen:
Noodzakelijke cookies – Vooral voor het functioneren van de website. Voorbeeld: het bewaren van inloggegevens of het onthouden wat er in je winkelmandje zit.
Marketingcookies – Dit zijn de cookies die men het vaakst als irritant ervaart. Ze zorgen dat wanneer jij ergens een zwembroek hebt geshopt, je vervolgens op allerlei andere websites waar je komt reclames zit van die zwembroek.
Voorkeurscookies – Deze bewaren jouw voorkeuren van de website. Voorbeeld: de taalinstelling of valutakeuze.
Statistiekcookies – Deze is niet voor jou, maar voor de websitebouwer. Die kan hiermee statistieken bekijken over hoe mensen de website gebruiken.
Je raadt het waarschijnlijk al: de cookie pop-up heeft alles te maken met die marketingvarianten. Die zorgen dat de cookie je als het ware gaat volgen. In principe was het nooit de bedoeling om dat mogelijk te maken, want alleen de website die de cookie heeft gemaakt mag hem weer raadplegen.
Echter zetten andere websites gewoon een klein stukje ‘open’ voor die ene website en voila, je krijgt alsnog de informatie voor je kiezen. Dit heten ook wel third party cookies en die kunnen vrij hardnekkig zijn. Toch vervelend wanneer je je partner op een romantisch weekend Parijs wil meenemen en hij of zij vervolgens in zijn internetsessie op de huislaptop constant geconfronteerd wordt met goedkope treintickets naar de stad van de liefde.
In 2015 kwam Nederland hierdoor met de cookiewet, waar uiteindelijk in 2018 ook nog eens de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) van de EU overheen kwam. Die verplicht elke website om zijn bezoeker te laten weten: welke cookies er zijn en of hij/zij hiermee akkoord gaat. Echter werkt dat in de praktijk voor veel mensen toch net even anders: vaak wil je snel naar de content die je opzocht en klik je gewoon maar ‘ja’ zonder goed te lezen waarvoor je allemaal toestemming geeft.
Om die reden alleen al is het slim om regelmatig even je cookies te verwijderen. Zorg wel dat je inloggegevens zelf onthoudt of in een wachtwoordmanager opslaat, want die zijn ook weg wanneer je de cookies verwijderd. Al zijn er ook browsers waarin je wat specifieker kunt selecteren welk gedeelte van de cookies je kwijt wil.
Wil je specifiek van die third party cookies af, dan kun je in veel grote browsers ook aangeven dat die helemaal, overal, altijd geblokkeerd worden. Je kunt ook de cookies volledig blokkeren, maar sommige websites draaien dan niet helemaal lekker. Het opvallende is dat er geen knop als standaard browserinstelling bestaat waarmee je kunt zeggen dat je standaard met alle cookies akkoord gaat: dat moet nog steeds per website worden aangegeven.
Er zijn wel webbrowsers die je helpen iets aan die cookie pop-up te doen. Vivaldi is daar een voorbeeld van: die verstopt de pop-up. Het werkt zoals een ad blocker: de irritante pop-up wordt weggehaald zodat je je meer kunt focussen op de content waar je ook daadwerkelijk voor gekozen hebt. Ook is er stichting Noyb van privacyactivist Max Schrems, dat veelvuldig pleit voor een Advanced Data Protection Control-systeem in browsers.
Dit komt op hetzelfde neer: je kunt cookies dan altijd toestaan op alle websites, of bepaalde veelbezochte websites selecteren waarvan je de cookies altijd toestaat. Zo’n soort plugin bestaat al voor Firefox, dus mocht je die cookie pop-ups echt zat zijn, dan weet je welke browser je moet gebruiken. Kijk eventueel ook of je browser de extensie ‘I don’t care about cookies’ heeft, want dat is ook een bekende manier om die pop-ups te helpen verminderen.
