Emoticons zijn inmiddels een vast onderdeel geworden van een gemiddeld Whatsapp-gesprek. Grappig, om iemand een pizza-emoticon te sturen bij de vraag wie er vanavond kookt. Maar emoticons hebben ook echt nut! Ze zijn er niet zomaar, en we gebruiken ze ook niet zomaar. Waarom doen we dit? Waarom kan het goed zijn? En in welke situaties kun je ze toch maar beter vermijden?
Menselijke communicatie bestaat voor een groot deel uit non-verbaal gedrag. Gebaren en gezichtsuitdrukkingen gebruiken we onbewust als we met iemand in gesprek zijn. Probeer het maar eens, een gesprek voeren zonder je handen te gebruiken. Lastig!
Als we iets vies vinden, trekken we een vies gezicht. Als we een grap leuk vinden, lachen we. Dit zijn basisemoties van mensen. Baby’s tonen al emoties. We gebruiken ze om te laten weten wat we van iets vinden, en dit gaat automatisch. Evolutionair gezien, gebruiken we emoties om hulp te krijgen van anderen als dit nodig is.
Laat het nou geen toeval zijn dat ‘emoticon’ is afgeleid van ‘emotie’. Met emoticons kunnen we in de basis ook laten merken hoe we ons voelen of hoe we over iets denken. Natuurlijk helpt de pizza-emoticon daar niet bij, en een heleboel andere emoticons ook niet. Maar in de basis gebruiken we ze zeker met een doel.
Met tekst kun je veel zeggen. Maar het grote verschil tussen tekst en spreken als je een persoon ziet? Juist, dat zijn de non-verbale kenmerken, zoals gezichtsuitdrukkingen. Een tekstbericht kan heel anders overkomen als iemand het leest dan wanneer iemand dit face-to-face tegen iemand zegt. Iemand kan iets op een andere, of verkeerde, manier interpreteren. Denk aan een van je ouders die ‘oké’ typt nadat jij een heel verhaal hebt getypt over je werkdag, de treinstoringen van vandaag en wat je hebt gegeten. Dit komt onverschillig over, terwijl dit (waarschijnlijk) niet zo bedoeld is. Een duimpje of lachende emoticon erachter doet dan wonderen.
Toch zijn er situaties waarbij je even moet nadenken voordat je deze leuke gele rakkers verstuurt bij een berichtje. Dan hebben we het vooral over formele situaties. Emoticons worden over het algemeen nog gezien als informeel en onprofessioneel. Toch blijkt uit onderzoek dat het steeds normaler wordt. Klanten zouden het zelfs waarderen als een bedrijf emoticons gebruikt, omdat ze dit persoonlijker vinden en zich zo meer betrokken voelen.
Verder hangt het vooral van de bedrijfscultuur af. De CEO’s van grote banken zullen elkaar niet gaan bestoken met emoticons als ze email-contact hebben. Toch weet je dit niet zeker. Misschien sturen de zakenmannen in strakke pakken elkaar wel iedere dag pizza-emoticons, de aapjes, knipoog-smileys of de meest dubbelzinnige emoticon die er bestaat: de aubergine….
Oftewel, mensen zijn sociale wezens. Emoties tonen en begrijpen maakt dat wij zo sociaal zijn. Met emoticons kan dit ook op afstand worden geregeld. Lang leve de emoticons! En nu hopen dat er snel weer heel veel nieuwe emoticons bijkomen.
[Afbeeldingen © Emojipedia]
