In een antitrustrechtszaak in de Verenigde Staten heeft de rechter bepaald dat Google een monopolist is. Het heeft een monopolie als het gaat om de zoekmarkt en advertentiemarkt. Het heeft zich ook als een monopolist gedragen om zijn monopolie te houden, stelt de rechter.
De rechter is niet meegegaan met alles waarvan de overheid Google beticht. Hij vind niet dat Google het monopolie heeft in een bepaald deel van de advertentiemarkt. Algemeen gesproken oordeelt hij dus wel dat Google een soort alleenheerser is als het om zoeken en adverteren gaat. Dit oordeel lijkt nu wat op zichzelf staand, maar dat zal het waarschijnlijk niet blijven. Zo stelde de rechter onder andere dat Google met zijn contracten met telefoonfabrikanten zoals Apple Apple er juist van weerhoudt om een eigen zoekmachine te maken, terwijl het dat anders waarschijnlijk wel had gedaan. Sowieso is het bedrag waar het om gaat tussen Google en Apple schokkend: Google deelt 36 procent van zijn advertentie-inkomsten via Zoeken (via Safari) met Apple. Dat was (ga er even voor zitten) 20 miljard dollar in 2022.
En: “Keer op keer hebben Google’s partners geconcludeerd dat het financieel niet haalbaar is om over te stappen op standaard algemene zoekmachines of te streven naar meer flexibiliteit in het zoekaanbod, omdat dit zou betekenen dat ze de honderden miljoenen, zo niet miljarden dollars moeten opofferen die Google hen betaalt als inkomstenaandeel. Dit zijn Fortune 500-bedrijven en ze kunnen nergens anders terecht dan bij Google.”
We weten op dit moment niet wat er zal veranderen nu de kogel door de kerk is. Het gaat nu meer om de aansprakelijkheid, niet zozeer over wat er moet veranderen. Al is dat waarschijnlijk slechts een kwestie van tijd. Er zullen ongetwijfeld restricties volgen op bepaalde praktijken van Google. Google zelf ziet het allemaal zonnig in, dat stelt: “Deze beslissing erkent dat Google de beste zoekmachine biedt, maar concludeert dat we deze niet gemakkelijk beschikbaar mogen maken. Terwijl dit proces voortduurt, blijven we gefocust op het maken van producten die mensen nuttig en gebruiksvriendelijk vinden.”
Dat laatste is altijd een goed streven, maar die eerste stelling is een nogal bout statement met een ietwat vreemde twist. Google denkt dat de rechter heeft gezegd dat Google Zoeken de allerbeste is, maar dat het vervolgens wil dwarsbomen dat het ook zo volop beschikbaar is als het nu is. Zeker als je het naast dat van het Amerikaanse Ministerie van Justitie legt: “Deze historische beslissing houdt Google verantwoordelijk. Het maakt de weg vrij voor innovatie voor de komende generaties en beschermt de toegang tot informatie voor alle Amerikanen.”
Voor wat betreft de uitspraak rondom advertenties heeft de rechter gezegd dat Google onvoldoende kan bewijzen dat de prijzen voor zoekwoorden naar beneden zijn gegaan. Dat Google ook nog eens bepaalde chatberichten die relevant waren voor de zaak niet heeft bewaard is ook als zeer negatief opgemerkt door de rechter. We zijn dan ook benieuwd of dit verdere gevolgen heeft voor Google. Nu zei de rechter dat Google volgende keer waarschijnlijk niet met zoiets wegkomt, waarmee hij impliceert dat het nu dus toch buiten beschouwing wordt gelaten.
Het is in ieder geval een waarschuwing voor Amazon, Meta en Apple, die alledrie hun eigen monopolie-rechtszaken krijgen in de Verenigde Staten. En Google zelf ook: 9 september is er weer een volgende antitrustrechtszaak gepland tegen Google. Met een rechter die stelt dat “Google geen echte concurrent heeft” lijkt het in ieder geval een kant op te gaan die Google misschien iets minder goed kan wegwuiven met de mededeling dat Google Zoeken blijkbaar de beste in de wereld is.
