Op vrijdagavond veranderde Haren van een Gooi-achtig dorpje onder Groningen in een slagveld in het middelpunt van Nederland. Duizenden jongeren vierden de eerste Project X party van Europa na Hamburg. Wat begon als een flashmob-achtig samenzijn mondde uit in een rampscenario die de film, die de jongeren inspireerde, overtrof. Het resultaat: tientallen gewonden, honderden slachtoffers, meer dan een miljoen euro materiële schade en een niet geheel onterechte angst dat het weer ergens gebeurt. Vanuit allerlei perspectieven werd flink op los geanalyseerd (hier een aantal). Op zondag deed ik mijn eerste duit in het zakje. De afgelopen dagen heb ik het Facebook-event onder de loep genomen van de uren na donderdagochtend 20 september 10 uur tot en met zaterdagochtend 10 uur. Mijn inzichten zet ik in deze blogpost onder elkaar. Aanvullingen, opmerkingen en vragen: graag. Want samen komen we verder in het begrijpen van wat er heeft plaatsgevonden.
- Van 20 september 12.30 uur tot 21 september 0.00 uur neemt het aantal aanmeldingen voor het event toe van 20.000 naar 30.000. Later deze week verwacht ik in samenwerking met Rienk Prinsen van Clockwork Groningen meer details te kunnen geven en mooie grafiekjes te kunnen laten zien.
- Er zijn vooral jongeren actief. Uit het hele land. Taalkundig en taalonhandig. Het merendeel lijkt jong volwassen: tussen de 18 en 25. Het lijkt een ander publiek dan de vrienden van Merthe van rond de 16. En er is duidelijk ‘Hyves-publiek’ in de zaal. Overigens is er ook veel student-achtig volk actief.
- Het merendeel ziet uit naar een mooi feest. Er lijkt geen kwade bedoeling in hun komst te zitten of de destructieve ‘Project X’ toon, die ik benoem in mijn eerdere DC-post.
- Het merendeel lijkt zich niet bewust van de risico’s van met zo’n grote groep mensen ongeorganiseerd bij elkaar komen.
- Een aantal jongeren geeft aan te willen rellen of dingen te willen vernielen – net zoals in de film. Ze lijken het vooral gemunt te hebben op het huis en bezittingen van de familie. De ‘echte hooligans’ lijken niet actief op het FB-event; hoe dan ook is duidelijk dat ze de event-page niet gebruiken voor het voorbereiden van de rellen. Logisch, maar toch even goed om te noemen.
- Een aantal jongeren post over het meebrengen van een kabouter. Ze referen aan de grote tuin-kabouter die in de film vol zit met XTC-pillen.
- Een aantal jongeren voorziet een rampscenario. Een (zeer klein) aantal jongeren spreekt relwillende jongeren aan op hun voornemens. Zij worden aangevallen en soms zelfs bedreigd. Ze worden overigens ook bijgestaan bijvoorbeeld in de vorm van likes.
- Er zijn fake accounts actief en accounts zonder vrienden. Ook gebruikt een flink aantal van de jongeren ‘creatieve namen’.
- Veel profielen zijn ‘public’. Jongeren lijken zich niet bewust te zijn van dat iedereen kan meelezen. Soms word openlijk gedreigd of aangekondigd dat ze Haren of iets anders kapot gaan maken. Er worden zelfs 06-nummers uitgewisseld om pillen te bestellen.
- Een aantal jongeren heeft ondertussen eigen content verwijderd dat kan dienen als bewijsmateriaal. Een deel daarvan is elders beschikbaar. Ik noem bijvoorbeeld de allereerste tweet waarin Project X Haren wordt genoemd en het allereerste Project X filmpje – toevallig of niet allebei gepost door dezelfde persoon.
- Een aantal jongeren stelt voor om ook via andere communicatiekanalen dan Facebook met elkaar te communiceren. Bijvoorbeeld via Ping, IRC-chat of Whatsapp. Voor IRC wordt zelfs uitgelegd hoe je het gebruikt.
- Veel jongeren zijn gaandeweg op eigen initiatief gaan helpen als co-promotor. Tientallen promofilmpjes en -plaatjes zijn online gezet. Filmpjes vooral op Youtube. Plaatjes vooral op 9GAG. Inhoudelijk is dit promomateriaal in te delen in twee categorieën: promo voor een house-feest en meer verfijnde soms best grappige content. Bijvoorbeeld dit staaltje video-effect vlijt respectievelijk deze creatief ondertitelde scene van De Untergang.
- Een aantal jongeren ‘vervalst’ content. Burgemeester Bats zijn ‘niet’ wordt uit een filmpje van RTV Noord geknipt en wat over blijft is een positieve boodschap op muziek: “het feest gaat … door.” Tweets van BN-ers worden ge-photo-shopt. En er wordt een fake artikel van ‘Haren de Krant’ online gezet om mensen te laten geloven dat het feest door gaat.
- De aanmaker (Jesse Hobson) is nauwelijks actief op het event. Hij schrijft bijvoorbeeld dat hij er naar uit ziet om geschiedenis te gaan schrijven. De co-beheerder (Ibe derFührer) post niets voor zover ik heb kunnen zien.
- De naam van Merthe wordt telkens goed gespeld. Zelfs vaak netjes met hoofdletter 😉
- Jongeren posten veel content uit traditionele media. Ze nemen traditionele media serieus. Wat op NOS, RTL en SBS is, is waar of zo.
- Wat op radio stations wordt geroepen vinden veel jongeren geweldig. Vooral Ruud de Wild is populair. De jongeren zien uit naar zijn komst naar Haren om te draaien. SlamFM en 3FM worden minder genoemd dan hem.
- Veel jongeren zijn in verwarring. Gaat het nou wel of niet door? Is er nou een alternatieve lokatie of niet? Moeten we gaan of zullen we thuis blijven? Deels wordt deze verwarring door andere jongeren gecreëerd – ze roepen maar wat en roepen elkaar half na. Deels ook door niet consequente berichtgeving en optreden van de Gemeente en Politie. Er is geen feest, maar nu toch weer. Er zullen geen treinen stoppen op Haren, maar in de praktijk merk je daar weinig van. De straat van Merthe zal afgesloten zijn, maar je kunt gewoon langs de dranghekken wandelen. Er is een algeheel drankverbod, maar agenten laten zelfs feestvierders met sixpacks en kratten en flessen sterke drank toe die het dorp in willen.
- De Gemeente Haren of politie lijkt niet actief op dé event-page – ook niet via privé-accounts van ambtenaren of dienders.
Kortom: het Facebook-event geeft een waardevolle kijk op de aanloop en afloop van het event. Het was waardevol voor de autoriteiten om deze pagina goed in de gaten te houden en is dat nog steeds. Rienk Prinsen van Clockwork Groningen heeft voor mij het hele event gedownload en we zullen de komende dagen en wellicht weken de data samen verder analyseren en presenteren.
Noten:
- Ik heb ervoor gekozen in deze blogpost (bijna) geen links naar specifieke content op te nemen. Dat leek me plezieriger voor betrokkenen.
- Waarom ben ik niet verder terug gegaan dan donderdagochtend 20 september 10 uur? Mijn browser klapte eruit na zes uur nonstop doorklikken op de ‘Older post’ button. Inmiddels heb ik hulp van Clockwork en duik ik er de komende dagen dieper in.
- Wordt vervolgd / denk mee / laat van u horen.
