Microsoft is de weg kwijt. Het spijt mij dàt als levenslange fan van Microsoft te moeten constateren. Van het moment af dat ik in 1982 een op MS-DOS 1.1 werkende Sperry Univac PC op mijn kantoorbureau kreeg, ben ik opgegroeid met Microsoft. Voor de komst van de PC’s werkten we op de uitgeverij op hele dure monochrome terminals verbonden aan een mainframe. De overstap toen naar een PERSONAL computer moet letterlijk worden genomen, want met een terminal op je bureau waren het de jongens van de systeem afdeling die alles voor je regelden. Met een PC moest je als niet-opgeleide amateur-computer-operator gaan functioneren.
Door het werken met de Chromebook heb ik de laatste maanden het gevoel van een een reverse-back-to-the-future: van amateur Windows-operator naar zorgeloze gebruiker van een terminal. Want dat is wat een chromebook is: geen laptop maar een een terminal waar Google mijn systeem jongens zijn van de grootste ‘mainframe’ die ooit door mensen is gecreëerd. En het werkt fantastisch. En dat is de kern van hét probleem voor Microsoft.
De komst van de Chromebook (2011) is onder de deskundigen, over IT schrijvende bloggers, uiterst vijandig ontvangen. Zelfs nu nog als in google zoekt naar “Reasons (not) to buy a Chromebook” vind je deze bloemlezing aan tegenstrijdige adviezen:
1. Why there are at least two great reasons to buy a Chromebook | ZDNet
2. Are there good reasons to buy a Chromebook? | ZDNet
3. There are good reasons to buy a Chromebook – ZDNet
4. Why there’s no good reason to buy a Chromebook | ZDNet
5. Help Me, LAPTOP: Should I Buy a Chromebook?
6. Microsoft lists reasons why not to buy a Google Chromebook
7. Three reasons you may want to buy a Google Chromebook laptop …
8. Good reasons to buy a Chromebook – Google Groups
9. 9 Reasons To Buy A Google Chromebook – Refined Guy
10. Every Reason Not to Buy the Google Chromebook Pixel – Gizmodo
11. 5 Reasons You Should Go Buy Google’s Chromebook…Right Now …
12. No Good Reason to Buy a Chromebook? – CultureMass
13. 5 Reasons to Buy a Chromebook – TechNorms
14. 5 Reasons Not to Buy a Chromebook – TechNorms
Tot op grote hoogte kan je dus een Chromebook vergelijken met een iPad. Browsen, Apps met rekencapaciteit op afstand en opslag in de Cloud. En alle randaparatuur, lokale (Microsoft ) netwerken en installatie van (Microsoft) drivers werken niet meer. Een zorg minder ben ik geneigd te zeggen. Voor iPad moet je een Apple account hebben; voor een Chromebook een Google account. De iPad is met gejuich ontvangen; de chromebook is verguisd. Misschien heeft dat iets te maken met het Image van Apple en de vrees voor het machtige, alles wetende Google. Maar voor de gebruiker gaat het vooral om bevrijd te zijn van het moeten begrijpen en doorgronden van IT zaken die men niet wil of kan begrijpen. Men wil gewoon ongestoord en snel hun (beperkte) dingen doen op een computer. En dat heeft Microsoft van zijn consumenten niet begrepen.
Met een laptops rijden de IT-profs en de Microsoft jongens in grote trucks over het (lokale) wegennet. Die trucks kunnen alles, bezitten veel vermogen, en de chauffeurs kunnen zelf prima sleutelen aan hun Trucks. En Microsoft blijft maar hameren op het feit dat zij de mooiste Trucks hebben. Dat hebben ze ook, alleen de meeste consumenten kunnen niet goed met Trucks omgaan, hebben ze ook niet nodig om eenvoudig in een klein personen-autootje van A naar B te gaan, zonder panne en zonder een monteur in de auto te moeten laten meerijden. Ik heb zeker vijf mensen in mijn omgeving waar ik (wekelijks) als monteur voor de Microsoft laptop moet optreden, omdat Microsoft vindt dat gebruikers alles van hun laptop moeten begrijpen en zich eigen maken, maar heel veel gebruikers haken echt af als ze een wifi verbinding moeten instellen, een printer moeten aansluiten, een lokaal netwerk moeten inregelen, updates moeten uitvoeren, backups moeten maken, chrashes moeten herstellen en worden gedwongen minutenlang te wachten op noodzakelijke upgrades waar men het nut niet van begrijpt. Downloaden van programma’s en die installeren terwijl men het verschil tussen een 32 en 64 bits systeem nooit zal doorgronden. Installeren van firewalls, waar men het concept gewoon niet van begrijpt. Ongelukken en verlies aan data door virussen en ander ongedierte als je die als amateur-window-operator ze even niet buiten de deur hebt weten te houden. Dat lijkt Microsoft van haar gebruikers maar niet te willen begrijpen.
Daarom is de recente vergelijking van Microsoft op hun website tussen een Windows 8 laptop en Chromebook zo wereld vreemd. Wat ze daarbij niet vertellen is dat de chromebook zorgeloos en snel is. En wat ze niet vertellen dat het upgraden (iets wat je in Chromebook nooit meer hoeft te doen!) van bijvoorbeeld 8 naar 8.1 alles behalve op rolletjes loopt. Maar de angst van Microsoft voor de kracht van de Chromebook voor de consument gaat zo ver dat er ook andere youtube-filmpjes worden gepost. Dit filmpje is zo van het niveau van de oude Sovjet propaganda dat het weer leuk wordt om naar te kijken! En de reacties in YouTube onder het filmpje liegen er ook niet om.
Misschien dacht Microsoft dat met Windows 8 dat allemaal mooi was opgelost met een gebruikersvriendelijke interface. Maar kijk even naar de reacties op Dutchcowboys wanneer Microsoft haar gebruikers opscheept met een upgrade van Windows 8 naar 8.1. Honderden radeloze gebruikers die geheel in de steek gelaten door Microsoft (“er is niets aan de hand”) als IT operator problemen moet gaan oplossen waar men niet om heeft gevraagd. Microsoft wil niet begrijpen wat de emoties zijn die dit bij radeloze laptopgebruikers oproepen en is onzichtbaar bij deze door haar veroorzaakte ramp. “Die stomme gebruikers ook!”
En dan de prijs: van rond de honderd Euro voor een gewone Windows licentie op één computer, en honderden euro’s als je fanatiek MS Office gaat gebruiken. Heel veel programma’s waar je zo tussen de 50 en 100 euro (per jaar) voor een licentie per systeem moet neertellen. Alsof er geen internetrevolutie is geweest en Google met zijn gratis producten niet bestaat. Office programma’s die door hun enkels zakken vanwege de enorme hoeveelheid aan toepassingen, knoppen en mogelijkheden. Een doorsnee gebruiker heeft daar maar, laten we eens zeggen, 10% van nodig voor zijn dagelijkse behoefte, maar betaalt de hoofdprijs. Keer op keer. Ik heb thuis een plank met daarop alle Windows en Office licenties voor de gemiddeld vijf laptops die altijd in ons huis aanwezig zijn. Daar staat voor duizenden dollars aan software niets te doen. Een licentie gaat zo’n 2 jaar mee en dan mag je weer in de buidel tasten. We zijn er misschien aan gewend geraakt dat het zo moet. Maar helaas voor Microsoft dat wordt steeds minder geloofd. Vista was een ramp; XP en 7 uiteindelijk lekker stabiel; Office onovertroffen; Windows 8 twee keer niks omdat het niet kon kiezen tussen programma’s draaien op Apps of op .Exe. Maar de grootste vergissing was dat alles met volstrekt verkeerde consumentenprijzen was geprijsd. Dat gaat Microsoft nu opbreken. Microsoft heeft zich niet, of beter kon zich niet, profileren zoals Apple dat heeft kunnen doen met als beloning hoge prijzen in het hoge segment. Dat segment is nu bezet; mogelijk dat Lenovo met Windows producten daar iets kan gaan betekenen. Dat is het dan wel zo’n beetje. En daar zal de prijspolitiek zich noodzakelijkerwijze op moeten afstemmen.
Laptops die na 2 jaar al verouderd zijn, en na drie jaar sleets zijn. Niet qua materiaal maar omdat Windows en dus de chips leveranciers de Trucks weer aan meer vermogen moeten helpen. Een gemiddelde gebruikers heeft weinig aan dat extra vermogen, maar om van A naar B te gaan moeten zij de dure nieuwe Trucks wel weer kopen; er was geen goedkoop alternatief. En Microsoft vindt dat natuurlijk prima. Weer langer duurt een installatie, weer ingewikkelder is de upgrade. Microsoft heeft de noden op de consumenten markt niet in kaart gekregen.
En dus was de opmars eerst van de iPad, daarna de tablets en nu Chromebook onvermijdelijk. Eindelijk verlost van Microsoft!? En die opmars van Chromebook zal onstuitbaar zijn; met dank aan Microsoft.
Want het gaat goed met de Chromebook. In ieder geval hebben verschillende producenten er zin in. Na de eerste modelen die sinds 2011 zijn, verschenen nieuwe modellen op de markt. Nu heeft ook Lenova chromebooks voor scholen aangekondigd. We zullen daar nog een keer wat nauwkeuriger naar kijken. Asus en Toshiba gaan ook met Chromebooks uitkomen in 2014.
De acceptatie en groei van de Chromebooks verkoop in 2013 was spectaculair. Volgens NDP group was 1 op de 20 verkochte laptops een chromebook! Dat is een stijging van 4700%! (ja meer dan vier duizend!). Als je chromebooks indeelt in de laptop categorie met Windows, Chrome of OS als operating systeem daalt het verkochte aandeel van Windows in 2013 van 42,9% naar 34,1% en Apple daalde van 2,6% naar 1,8%. De totale markt van laptops daalde licht met 0,2% in 2013.
Misschien is het goed hier samen te vatten hoe de teleurgang van Microsoft (op de consumentenmarkt!) is gegaan en hoe hopeloos de situatie eigenlijk is.
De ‘aanval’ op het Microsoft imperium begint eigenlijk bij de opkomst van de Smartphone. Die slag heeft Microsoft volledig gemist omdat ze zich niet kon voorstellen dat de gebruiker iets anders op dat apparaat zou willen doen – uiteraard naast het bellen/SMS’en – dan op een klein scherm en een gebrekkige internetverbinding hetzelfde wat men ook op de desktop en de laptop onder Windows graag wilde doen. Dat de gebruikers er graag heel andere dingen mee dacht te kunnen doen begreep Apple wel met het op de markt brengen van de iPhone gebaseerd op eenvoudig te downloaden en met de vingers eenvoudig te bedienen APP’s. Google sprong daar met de support van de veel goedkopere Android-systemen op in, en de klassieke Microsoft Windows OS voor smartphones heeft zich nooit op enige populariteit mogen verheugen. Microsoft was gewaarschuwd: gemiddeld gewone huis-tuin-en-keuken gebruikers laten Windows vallen als een baksteen zodra ze iets eenvoudigers te bedienen en te onderhouden hebben. ‘Smartphone’ was een aparte categorie van computer-devices geworden en Microsoft was niet in staat geweest dat tijdig in te zien. En Nokia zat in de verdere uitbouw toch nog te veel op het spoor van een operating DOS (Disk Operating System) en dacht in files in plaats van in Apps die grotendeels in de cloud werken.
Of de samenwerking met Nokia en de ontwikkeling van het overigens prachtige Windows 8 Phone systeem de fout nog kan herstellen is mij op dit moment onduidelijk. Ik wens daar Microsoft veel geluk en wijsheid toe; de kwaliteit van Windows 8 op de telefoon is dat het waard.
En dan de tweede aanvalsgolf: de cloud. Mogelijk gemaakt door een ongelofelijke progressie in de snelheid van dataverkeer via het internet. Nu was het niet meer nodig om in een eigen kantoor of huisnetwerk harde schijven voor lokale opslag aan te leggen en vooral als amateur-operator weer te bedienen en te onderhouden; zelf verantwoordelijk voor back-ups en recovery procedures bij de onvermijdelijke systeem-crashes. En dat laatste willen consumenten helemaal niet zijn: amateur operators en systeembeheerders. Hoeveel consumenten zullen niet in de loop der tijd hun email, lokaal opgeslagen op hun Windows PC’s zijn kwijt geraakt. Ik wel in ieder geval. En sinds ik vanaf september 2004 al mijn email verkeer via Google gmail laat afhandelen heb ik alle nu 95.127 emails binnen een fractie van een seconde onder handbereik zonder dat ik ook ooit nog één minuut aan backuppen ben ‘kwijtgeraakt’. Dat is de reden dat consumenten in situaties dat men continu in het bereik van internet is, graag hun floppies, beschreven CD’s, harde schijven en lokale netweken met NAS-schijven aan de wilgen zal hangen. Microsoft denkt nog steeds dat het een pre is dat consumenten files lokaal kunnen opslaan en kwijtraken. Zie hun propaganda filmpje op YouTube:
Toen kwam de derde aanval van Apple met de iPad. Door Apple heel duidelijk bedoeld als huis-tuin-en-keuken computer- dat hadden zij dus wel begrepen – en weer gebaseerd op Apps als nieuwe categorie van computer-devices. Want de Laptops en MacBooks zijn voor de professionals met specifieke toepassingen en behoeftes. maar een doorsnee gebruiker/huisgezin wil alleen maar facebooken, filmpjes kijken, (casual) spelletjes spelen, wat e-mailen en soms wat browsen, maar liever nieuws en andere info raadplegen met een App waarbij de operating van het systeem graag wordt overgelaten aan profs. Ook hier kon Google met Android snel op inspelen en de verkoop van tablets liet de verkoop van PC’s stagneren.
Het antwoord van Microsoft kwam in de vorm van een op App’s gebaseerde Windows 8 die ook versies kregen op tablet achtige apparaten: Surface. Maar Surface is een ’twijfelaar’ met concessie aan de oude laptop en dus geen consistente tablet; duur en toch weer veel onderhoud. Van Surface zijn dan ook nauwelijks apparaten verkocht, en waarom ook, want de voordelen boven iPad of Android tablets is voor die huis-tuin-en-keuken-gebruiker niet zichtbaar. Of moed ik zeggen: ik schaf dan wel een veel goedkopere laptop aan. Surface sleurt Microsoft diep in de problemen. Ze hadden ook geen nauwelijks te positioneren Surface moeten ontwerpen en in de markt zetten, maar in plaats daarvan een Office-Book. Een tablet die rond hotmail, IE en Office werkt, met alles in de cloud; snel met toetsenbord en waarin je in MS internet-explorer kan surfen en waarin je je favoriete programma’s als App aan kan koppelen; en natuurlijk Skype met een goede synchronisatie als je naast je Office-book ook nog een Windows laptop hebt. Goedkoop, eenvoudig, snel dus en gebaseerd op de aanwezigheid van een internet verbinding. Een soort terminal dus, of eigenlijk een soort Microsoft Chromebook. In een recent artikel van David Gewirtz wordt een ijzersterke analyse gemaakt van de falen van Microsoft en de verrassende zegen van de Chromebook. Hij introduceert het product Office-book dat Microsoft naast de iPad had moeten ontwikkelen in plaats van de Surface, en waarom.
Microsoft staat voor zware beslissingen. Ze kan besluiten de hele consumenten markt voor Windows te laten voor wat het is en zich volledig te richten op de professionele en zakelijke markt, inclusief daarop geoptimaliseerde mobiele telefoons en tablets. Lenovo is daarvoor de natuurlijke hardware partner. MS Office en Skype zijn daar de centrale applicaties en laten ze aansluiting zoeken bij LinkedIn. Of ze willen een rol willen blijven spelen op de consumenten markt, maar ontmantel dan het huidige Windows 8 hybride operating systeem en richt je op een Office-book à la Chromebook voor een prijs van €250 met low-end Nokia phones die perfect synchroniseren zijn met een Office-Book. Ik zou nu niet graag in de schoenen van de nieuw te benoemen CEO van Microsoft staan!
Maar niet Microsoft is gekomen met een Office-Book, maar Google is gekomen met de Chromebook en dat is de volgende rechtstreekse aanval op de hegemonie van Microsoft. Ik heb daar al over geschreven (The world According to Chromebook) en onthoudt: de Chromebook is snel, zorgeloos en goedkoop. En doet alles wat een gemiddeld thuisconsument wil dat een ‘laptop’ doet en twijfel er niet aan: Chromebooks gaan het maken!
Ik doe Microsoft met deze analyse wel onrecht. Want naast de snel krimpende Windows Operating Systeem/Office markt voor de consument, is Microsoft nog steeds ijzersterk op de bedrijven-markt en kantorenmarkt, en bij de professionele computers gebruikers. Maar ook met spelcomputers en met alles wat professionele programmeurs nodig heeft aan programmeer tools met .Net. Die takken van sport zijn voor Microsoft nog springlevend.
