Feitelijk weten we nog maar heel weinig van hoe het er in de ruimte, en op andere planeten, aan toe gaat. Natuurlijk, NASA en andere ruimtevaartorganisaties sturen al vele tientallen jaren (onbemande) raketten, sondes, satellieten en zelfs telescopen de ruimte in, op zoek naar meer informatie en kennis over ons heelal, de sterren en planeten. Maar zelfs van onze ‘zusterplaneet’ Mars, weten we nog lang niet alles. Ja, we weten dat we er wellicht, met de nodige beschermende maatregelen, kunnen verblijven en misschien zelfs ooit wel wonen, maar dat gaan wij en de vier generaties ná ons zeker nog niet meemaken.
Neem de laatste ‘ontdekking’ over Mars. Wetenschappers zijn nog altijd druk bezig met het analyseren van de enorme hoeveelheden data die de eind vorig jaar stilgevallen marslander InSight in vier jaar tijd verzamelde en naar de aarde stuurde. Aan de hand van die data hebben zij nu ontdekt dat Mars ‘wiebelt’ en op dit moment sneller draait dan ooit.
Dat wiebelen wordt volgens de wetenschappers veroorzaakt door het heen en weer ‘klotsen’ van de gesmolten kern van de rode planeet. Waardoor Mars nu sneller draait, en elk jaar sneller lijkt te gaan draaien, daar hebben de wetenschappers echter nog geen echte verklaring voor.
Nu is sneller draaien in dit geval een relatief begrip. Uit metingen die uitgevoerd zijn de RISE, een meetinstrument van InSight, blijkt namelijk dat de rotatiesnelheid van Mars elk jaar met ongeveer 4 milliboogseconden versnelt. In de praktijk betekent dit dat een dat op Mars elk volgend jaar een fractie van een milliseconde korter duurt. Ofwel, voordat een dag op Mars 1 seconde korter duurt dan nu, zijn we een paar duizend jaar verder. Mits de versnelling niet versnelt, natuurlijk. Maar daar kunnen de wetenschappers niets over zeggen. Ze weten ook niet precies waardoor Mars versnelt. Is het een bijeffect van de ‘klotsende’ vloeibare kern?
De wetenschappers hebben alleen een paar theorieën. Een daarvan is dat het komt door het ijs dat zich ophoopt op de poolkappen of post-glaciale rebound, waar landmassa’s herrijzen nadat ze zijn begraven door ijs. De verschuiving in de massa van een planeet kan ervoor zorgen dat deze een beetje accelereert, zoals een schaatser die met gestrekte armen ronddraait en vervolgens zijn armen naar binnen trekt
Dit alles neemt niet weg dat de wetenschappers natuurlijk blij zij met hun ontdekking. “Het is echt gaaf om deze laatste meting te kunnen doen – en zo precies. Ik ben al heel lang betrokken bij pogingen om een geofysisch station als InSight op Mars te krijgen, en resultaten als deze maken al die decennia werk de moeite waard”, zegt InSight’s hoofdonderzoeker, Bruce Banerdt van NASA’s Jet Propulsion Laboratory.
