20.02.2024
Technology

​Awww: de kleinste ster ooit is ontdekt

By: Laura Jenny

BlogTechnology

Misschien heb je wel eens gehoord van dwergsterren. Wist je dat er ook sub-dwergsterren zijn? Diverse astronomen zijn tot de conclusie gekomen dat de kleinste ster ter wereld zo’n sub-dwergster is. Vergis je echter niet: die sterren mogen dan kleine puntjes in onze nachtelijke lucht lijken, de ster is zeven maal de grootte van aarde. In ieder geval is de rode dwergster EBLM J0555-57Ab niet meer de kleinste ster ooit gespot. Wel is die met 600 lichtjaar vanaf de aarde een stuk dichterbij.

TMTS J05626B

De ster heet TMTS J0526B en hij is kleiner dan Saturnus en Jupiter. In een persbericht is te lezen dat dit ukkie ongeveer 2.760 lichtjaren bij de aarde vandaan is. Ze spotten het hemellichaam met de Tsinghua University-Ma Huateng Telescope for Survey (TMTS), vandaar dat deze ster ook de ‘voornaam’ TMTS draagt.

Echter is dat sub-dwergsterretje niet het enige dat door de wetenschappers werd gespot. Ze denken ook meer te weten te zijn gekomen over de vorming van hete sub-dwergsterren. Chinese astronomen hebben twintig jaar geleden al gesteld dat kleine, lichtgewicht sterretjes zoals J0526B zijn gecreëerd door een massa-wisseling binnen een binair systeem. J0526B is namelijk niet alleen. Hij heeft die B aan het einde van zijn naam omdat er ook nog een A is.

Sterren dansen in de lucht

De wetenschappers spotten dat J0526 vele variaties in zijn felheid heeft, zeker vergeleken bij andere sterren. De A-versie is een wat grotere witte dwergster en de twee doen een soort dansje: elke 20 minuten doen ze een rondje om elkaar heen. Echter is A helemaal niet te zien als je direct kijkt, maar de zwaartekracht trekt daar zodanig hard aan die J0526B dat er geen twijfel mogelijk is dat daar nog een ster is. Normaliter zou B een cirkelvorm hebben, maar door de zwaartekracht van A is die helemaal misvormd naar een soort ovaal.

Een bijzondere vondst, want dit is nooit eerder waargenomen. Er is dus zeker reden om nog meer onderzoek te doen naar deze kleinste ster die we kennen, en zijn grote zus die we waarschijnlijk nooit ‘direct’ zullen zien met onze meet- en kijkapparatuur. Aan de andere kant zijn sterren vooral oud licht dat reist, dus of we dat überhaupt kunnen stellen over een ster kun je je afvragen.

Gevaar voor B?

In ieder geval kan de TMTS enorm veel sterren tegelijk bekijken: 27 miljoen sterren heeft hij al in de smiezen. Of er nog meer van dit soort dansende sterren zijn, dat moet haast wel. Eerder schreven we al over sterrenparen en het kannibalisme dat plaatsvindt. Zou J0526 daar ook toe in staat zijn? Het lijkt er wel op dat A daarmee bezig is, gezien de enorme zwaartekracht die het voortbrengt. Hopelijk hebben de wetenschappers nog genoeg tijd om meer onderzoek te doen naar deze bijzonder kleine ster.

Share this post