We hebben het vaak over de oneindigheid van de ruimte, de temperatuur en natuurlijk het feit dat er geen geluid bestaat. Maar wat we ons misschien niet vaak genoeg hebben afgevraagd is: hoe ruikt de ruimte eigenlijk? James Webb komt met het antwoord.
Het gaat niet om de hele ruimte, maar de atmosfeer van een exoplaneet. De James Webb-ruimtetelescoop ontdekte dat er sporen van waterstofsulfidegas en dat kun je kennen van rotte eieren. De planeet heet HD 189733b en staat 13 keer dichterbij zijn ster dan Mercurius tot de zon staat. Het is een hittepetit, want zo dichtbij een ster staan betekent een enorm hoge temperatuur: denk aan meer dan 1000 graden Celsius. Tel daar ook nog bij op dat er wind waait van 500 kilometer per uur en je weet dat je in een soort hel terecht bent gekomen.
The planet known as HD 189733b already had a reputation as a rather extreme place, a scorching hot gas giant a bit larger than Jupiter that has molten glass rain that blows sideways in its fierce atmospheric winds. So how can you top that?https://t.co/xM29BxpPpG pic.twitter.com/RyuRRK310Z
— The Hindu Science (@TheHinduScience) July 9, 2024
Webb heeft nu ontdekt dat het niet alleen hels is qua hitte: ook qua geur met zijn rotte eieren-lucht, terwijl helemaal niet bekend was dat waterstofsulfidegas daar aanwezig was. Het werd wel verwacht, want Jupiter heeft het ook, maar het is nu voor het eerst ontdekt bij deze exoplaneet, die maar 64 lichtjaar bij aarde vandaan is. En blijkbaar komt dit vaker voor: hete planeten hebben eerder ‘last’ van dit gas, dan hun koude collega’s. Neptunus en Uranus zijn bijvoorbeeld stukken kouder en hierin vindt je dan ook vooral metalen. IJzige planeten pakten tijdens hun vorming waarschijnlijk meer steen en ijs. Zou dat echter ook buiten ons zonnestelsel het geval zijn? Dit vraagt duidelijk om meer onderzoek.
Die eiergeur die er rondom de exoplaneet zou hangen, is waarschijnlijk vergelijkbaar met de geur van zwavel, dat we kennen van vulkanen. Hier is vaak een flink sterke geur die het beste kan worden vergeleken met rotte eieren op te merken, alsof dat is wat bij ons zweet is uit onze poriën, maar dan van de aarde.
Vraag je je af waar de de verdere ruimte naar ruikt? We kunnen dat in principe niet echt weten, omdat onze neuzen niet meer werken in een vacuüm. Echter, ISS-astronauten stellen dat ze vaker een metaal-achtige geur hebben geroken wanneer ze de luchtbrug sloten, zoals de geur die er hangt als iemand aan het lassen is.
