Als we over de James Webb ruimtetelescoop schrijven, moeten we oppassen niet te veel in herhaling te vallen met het geven van complimenten over diens verbazingwekkende prestaties. Dat is moeilijk, want Webb blijft ons maar verbazen met zijn uiterst gedetailleerde kijk op (verre) sterrenstelsels. Ook nu weer, dichter bij huis. Deze week heeft NASA de nieuwste foto die door Webb gemaakt is op het wereldwijde web gezet. Deze keer keek de telescoop naar het centrum van onze eigen Melkweg. Om precies te zijn naar het gebied dat bekend staat om de vorming van nieuwe sterren: Saggitarius C. Het ‘kiekje’ beslaat in totaal een gebied van 3 lichtjaren en licht op 300 lichtjaar van het superzware zwarte gat in onze Melkweg, Sagittarius A.
Doordat de foto van dit deel van ons heelal voor het eerst gemaakt is met behulp van de geavanceerde NIR (Near-Infrared) camera, worden details zichtbaar die we tot op dit moment nog niet konden zien. “Webb onthult ongelooflijk veel details, waardoor we stervorming in dit soort omgevingen kunnen bestuderen op een manier die voorheen niet mogelijk was”, aldus Samuel Crowe, de hoofdonderzoeker van het observatieteam, een student aan het Universiteit van Virginia in Charlottesville.
Astronomen schatten dat op de foto die door Webb gemaakt is van het hart van onze Melkweg zo’n 500.000 sterren te zien zijn. Aantallen waar je je eigenlijk nauwelijks een voorstelling van kunt maken. Bijzonder is ook het cluster van zogenoemde protosterren. Dit zijn sterren die in ontwikkeling zijn (geboren worden zogezegd) en nog aan massa winnen.
In het hart van deze cluster bevindt zich een eerder bekende, massieve protoster die meer dan 30 maal de massa van onze zon heeft. De wolk waaruit de protosterren tevoorschijn komen is zo dicht dat de sterren die zich daarachter ‘verschuilen’ zelfs door Webb niet waargenomen kan worden. Dus, eigenlijk, zijn er in het gebied van 3 lichtjaar misschien nog wel veel meer sterren dan de geschatte half miljoen.
Hier op Aarde weten we dat de emissie van bepaalde schadelijke stoffen de komende decennia drastisch moeten terugdringen om te voorkomen dat het klimaat helemaal naar de knoppen gaat. Bij de geboorte en het ontstaan van nieuwe sterren speelt die discussie nog niet. In de ruimte is plaats genoeg, zullen we maar zeggen.
De NIR-camera van de James Webb heeft ook een grootschalige emissie van geïoniseerd waterstof rond de onderkant van de donkere wolk op de foto vastgelegd. Die wolk is cyaankleuring weergeven op de foto hierboven.
Normaal gesproken is dit volgens hoofdonderzoeker Crowe het resultaat van energetische fotonen die worden uitgezonden door jonge massieve sterren. Echter, de enorme omvang van het door Webb weergegeven gebied verrast de wetenschappers in zo’n mate dat verder onderzoek nodig is.
“Het galactische centrum is een drukke, tumultueuze plek. Er zijn turbulente, gemagnetiseerde gaswolken die sterren vormen, die vervolgens het omringende gas beïnvloeden met hun uitstromende wind, jets en straling. Webb heeft ons heel veel gegevens verstrekt over deze extreme omgeving, en we beginnen ons er nog maar net in te verdiepen”, zegt Rubén Fedriani, mede-onderzoeker van het project aan het Instituto Astrofísica de Andalucía in Spanje.
