Het is de afgelopen weken bepaald geen zomer in Nederland. Meteorologisch wel, maar de zon liet zich in juli maar weinig zien en het was vaker bewolkt met (veel) regen. Maar, er is licht (of zon) aan het eind van de tunnel. En dat komt precies op tijd. Komend weekend staat namelijk weer het jaarlijkse ‘vallende sterren’ festijn op het programma. Elk jaar, zo in de eerste twee weken van augustus, vliegt de Aarde door de Perseïden zwerm. Dat is simpel gezegd ruimtepuin van een komeet. Dat puin draait, net als onze planeet, om de zon. De Perseïden is dus feitelijk een meteorenzwerm.
Op het hoogtepunt, in de nachten van 12 en 13 augustus, zorgt de ‘botsing’ tussen de Aarde en de Perseïdenzwerm voor een prachtig natuurverschijnsel. Bij helder zicht kun je dan, als je op een donkere plek staat – bijvoorbeeld op de Veluwe of in de Ardennen – tot wel 60 ‘vallende sterren’ per uur zien.
Het zijn natuurlijk geen sterren die de dampkring van de Aarde raken. Zo worden de oplichtende puindeeltjes en stof die in de dampkring verbranden in de volksmond genoemd. Dat komt doordat het lijkt alsof een ster langs de hemel schiet en daarbij een lichtspoor achterlaat dat even te zien is. Soms zijn die maar een fractie van een seconde te zien, maar grotere deeltjes kunnen zelfs een lichtspoor produceren dat iets langer te zien is.
De Perseïden zorgen voor zoveel heldere ‘vallende sterren’, dat je ze bij helder weer zelfs in de steden kunt zien. Al is dat dus niet de beste plek. Dat heeft te maken met het zogenoemde strooilicht dat een deel van de nachtelijke hemel verlicht. Misschien is het je zelf ook wel al eens opgevallen dat je bijvoorbeeld op de Veluwe of in de Ardennen, waar weinig strooilicht is, op heldere dagen veel meer sterren ziet dan in de stad.
Zelf ga ik, als het effe kan, elk jaar naar een plek in de buurt van de Baraque Michel (Ardennen). Daar is het niet alleen letterlijk aardedonker, maar doordat het ook nog eens op een kleine 700 meter boven N.A.P. ligt, is er nog minder invloed strooilicht van steden in de buurt (Luik, Aken en Eupen). In Nederland liggen de beste plekken zoals gezegd op de Veluwe, maar ook in Zeeland en aan de kust van de Waddenzee (en op de eilanden) is het relatief donkerder dan elders.
Het absolute hoogtepunt van de Perseïdenzwerm bereikt dit jaar de Aarde op zondag 13 augustus rond 14 uur. Dan staat de zon uiteraard hoog aan de hemel, dus zullen wij hier dan geen ‘vallende sterren’ kunnen waarnemen. Gelukkig duurt de ‘reis’ van de aarde door de zwerm enkele dagen, dus in de nachten daarvoor en daarna heb je ook nog genoeg kans om tientallen ‘vallende sterren’ waar te nemen.
In de nacht van zaterdag (12) op zondag 13 augustus ligt het hoogtepunt tussen 3 en 5 uur. Dan worden zo’n 45 tot 55 ‘vallende sterren’ verwacht. De meesten verschijnen aan de noord-oostelijke en oost-noord-oostelijke hemel, op zo’n 56 tot 61 graden boven de horizon. Ook de nacht van zondag op maandag 14 augustus, rond 4 uur, is een goed tijdstip om met je ligstoel naar de oost-noord-oostelijke hemel te kijken (61 graden boven de horizon). Meer gunstige dagen en tijdstippen kun je hier bekijken.
