Het zal niemand ontgaan dat we met zijn allen opnieuw naar de stembus moeten gaan. De vervroegde Tweede Kamerverkiezing vindt plaats op 22 november 2023. De laatste Tweede Kamerverkiezing vond plaats op 17 maart 2021. Toen was er te weinig aandacht voor technologie. Maar hoe denken politieke partijen nu eigenlijk over het toenemende aantal datalekken, de verspreiding van nepnieuws en alle macht die Big Tech heeft?
Voor de verkiezingen van 2023 kunnen we weer de Technologie Kieswijzer raadplegen. Vanaf vandaag, precies vier weken voor de verkiezingen, staat de geüpdatete versie mét de input van de politieke partijen online.
De kansen en bedreigingen van de digitaliserende samenleving stonden de afgelopen tijd weer volop in het nieuws. Denk aan de discussies over ChatGPT en de mobiel in het onderwijs. De felle debatten over de mogelijke komst van gigantische datacenters. En demonstraties die leidden tot vragen over digitale surveillance. De Technologie Kieswijzer heeft een flinke update gekregen en tal van nieuwe onderwerpen zijn toegevoegd.
Ondanks de verregaande invloed van digitale technologieën op de samenleving blijft de politieke aandacht beperkt. Maar het is van belang dat politici blijven nadenken over de impact van opkomende technologieën. Digitalisering heeft immers veel invloed op onze veiligheid, internationale verhoudingen en de werking van onze democratie.
“We hopen hier met de Technologie Kieswijzer meer aandacht voor te vragen. Kiezers kunnen met deze Technologie Kieswijzer hun eigen standpunten bepalen en die vergelijken met die van politieke partijen. In de kieswijzer beantwoord je zeventien vragen over de rol van technologie in de samenleving. Een traditionele stemhulp werkt vaak met stellingen, waarmee je het wel of niet eens bent. De Technologie Kieswijzer doet dat niet. Per vraag kies je uit vijf mogelijke oplossingen voor een probleem. Zo krijg je een genuanceerder beeld van jouw politieke voorkeur.” Aldus Rudy van Belkom, directeur STT.
Nu deze kieswijzer voor de tweede keer beschikbaar is kan er in kaart gebracht worden of politieke partijen in de afgelopen jaren anders zijn gaan denken over de rol van technologie in de samenleving.
De eerste conclusie is dat partijen over het algemeen kritischer zijn geworden over de inzet van digitale technologie ten opzichte van 2021. Ontwikkelingen als de toeslagenaffaire hebben een grote indruk gemaakt. Een opkomend aantal partijen wil het gebruik van gegevens over afkomst (zoals nationaliteit) bij de inzet van algoritmen verbieden. Partijen willen daarbij meer regie vanuit de overheid. Zo is de roep om een Minister van Digitale Zaken luider geworden en willen meer partijen investeren in Europese alternatieven voor de platforms van Big Tech.
Een belangrijk doel van deze kieswijzer is om de mediawijsheid in de samenleving te vergroten. Zo is er extra uitleg per vraag met linkjes naar achtergrondinformatie. En verder heeft de kieswijzer een voorleesfunctie, zodat de kieswijzer ook toegankelijk is voor de 2,5 miljoen mensen in Nederland die moeite hebben met lezen en schrijven.
De Technologie Kieswijzer is een initiatief van Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT) en ging in 2021 van start.
[Fotocredits – greenbutterfly © Adobe Stock]
